मुंबई (Mumbai), २८ मे: आज सायंकाळचे साधारणतः सहा वाजले असून, राज्यातील हवामानात (Weather Forecast) महत्त्वपूर्ण बदल घडत आहेत. मान्सूनने (Monsoon) अपेक्षेपेक्षा अधिक वेगाने प्रगती केली असली तरी, आता काही काळ पावसात खंड पडण्याची शक्यता हवामान अभ्यासकांनी वर्तवली आहे. भारतीय हवामान विभागाकडून (IMD) देखील विविध जिल्ह्यांसाठी सतर्कतेचे इशारे देण्यात आले आहेत. पाहूयात आज रात्री आणि उद्या राज्यातील हवामान कसे राहील.
गेल्या २४ तासांतील पावसाचा आढावा (Rainfall Review in Last 24 Hours)
काल (२७ मे) सकाळी साडेआठ ते आज (२८ मे) सकाळच्या साडेआठ दरम्यान राज्याच्या विविध भागांत पावसाने दमदार हजेरी लावली. विशेषतः अकोला आणि अमरावतीच्या भागात चांगला जोरदार पाऊस (Heavy Rain) झाला. चंद्रपूर, गोंदियाच्या काही भागांमध्येही पावसाचा जोर अधिक होता. मराठवाड्यातील धाराशिव, लातूर, जालना तसेच पश्चिम महाराष्ट्रातील अहिल्यानगर (पूर्वीचे अहमदनगर) आणि कोकणातील रत्नागिरी, सिंधुदुर्गच्या काही भागांमध्ये जोरदार पर्जन्यवृष्टी झाली. आज सकाळच्या सत्रात उत्तर महाराष्ट्रातील धुळे, नंदुरबारकडे ढग दाटून आले होते, तर दुपारपर्यंत नाशिकमध्येही पावसाच्या सरी बरसल्या. तथापि, हा पाऊस सकाळी साडेआठ नंतर झाल्याने हवामान विभागाच्या अधिकृत नोंदीत तो लगेच दिसून येत नाही. राज्याच्या इतर बहुतांश भागांमध्ये हलक्या ते मध्यम स्वरूपाच्या पावसाच्या सरींनी हजेरी लावली.
मान्सूनची सद्यस्थिती: हवामान विभाग आणि वैयक्तिक अंदाजात तफावत? (Monsoon Current Status: IMD vs. Personal Assessment)
हवामान विभागाने (IMD) आज जाहीर केलेल्या माहितीनुसार, मान्सूनने अपेक्षेपेक्षा वेगाने आगेकूच केली आहे. मुंबई आणि पुण्यापर्यंत पोहोचलेला मान्सून आता पुढे सरकत अहिल्यानगर, बीडचे काही भाग, परभणी, हिंगोली, नांदेड, लातूरचा संपूर्ण भाग आणि गडचिरोलीपर्यंत पोहोचला आहे. इतकेच नव्हे तर तेलंगणाच्या आदिलाबादपर्यंत मान्सून दाखल झाल्याचे हवामान विभागाने घोषित केले आहे.
मात्र, या अधिकृत घोषणेनंतरही, काही हवामान अभ्यासकांच्या वैयक्तिक अंदाजानुसार (Personal Weather Analysis) मान्सूनची प्रत्यक्ष स्थिती थोडी वेगळी असू शकते. त्यांच्या मते, मान्सून सध्या रत्नागिरी, सिंधुदुर्ग, साताऱ्याचा दक्षिण भाग, कोल्हापूर, सांगली आणि सोलापूरच्या दक्षिण भागांपर्यंतच सक्रियपणे पोहोचला आहे. नागरिकांनी भारतीय हवामान विभागाच्या अधिकृत माहितीवरच विश्वास ठेवावा, असे आवाहनही करण्यात आले आहे.
पावसात खंड पडण्याची शक्यता (Possibility of a Break in Rainfall)
मान्सूनच्या आगमनाने दिलासा मिळाला असला तरी, आता लवकरच पावसात खंड पडण्याची शक्यता आहे. उद्या रात्रीनंतर (२९ मे रात्री) उत्तर कोकण आणि उत्तर महाराष्ट्राच्या भागाकडे कोरडे वारे (Dry Winds) वाहण्यास सुरुवात होईल. हे कोरडे वारे हळूहळू राज्याच्या इतर भागांतही पसरतील, ज्यामुळे पावसाचा जोर कमी होऊन काही दिवसांसाठी खंड पडू शकतो.
बंगालच्या उपसागरातील प्रणालीचा प्रभाव (Impact of Bay of Bengal System)
बंगालच्या उपसागरात (Bay of Bengal) काल एक कमी दाबाचे क्षेत्र तयार झाले होते, जे आज तीव्र कमी दाबाच्या क्षेत्रात (Depression) रूपांतरित झाले आहे. ही प्रणाली आता उत्तरेकडे किंवा उत्तर-पूर्वेकडे सरकण्याची शक्यता असून, तिचा प्रभाव प्रामुख्याने पूर्व भारत आणि ईशान्य भारताच्या राज्यांमध्ये जाणवेल. महाराष्ट्रावर या प्रणालीचा थेट परिणाम होण्याची शक्यता कमी आहे.
आज रात्रीचा हवामानाचा अंदाज (Weather Forecast for Tonight – May 28th)
- कोकण: मंडणगड, दापोली, खेड, गुहागर, चिपळूण, रत्नागिरी, संगमेश्वरच्या आसपास पाऊस होईल. माणगाव, महाड, श्रीवर्धन, म्हसळा, मुरुडच्या आसपासही पावसाची शक्यता आहे. (Konkan Rain)
- पश्चिम महाराष्ट्र घाटमाथा: भोर, वेल्हा, खंडाळ्याच्या पश्चिम भागात हलक्या ते मध्यम पावसाची शक्यता. वाई, महाबळेश्वर, पाटणकडे सुद्धा हलक्या पावसाचा अंदाज आहे. (Western Maharashtra Ghats Rain)
- दक्षिण महाराष्ट्र/मराठवाडा: अक्कलकोट, दक्षिण सोलापूरच्या आसपास पाऊस होण्याची शक्यता आहे. रात्री नवीन ढग निर्मिती होऊन लातूर, धाराशिव, सोलापूर, नांदेडकडे गडगडाटी पावसासाठी (Thunderstorm Activity) लक्ष ठेवावे (शक्यता कमी).
- विदर्भ: सध्या नागपूर, भंडाराच्या भागांमध्ये पावसाचे ढग आहेत. रामटेक, सावनेर, नरखेड, काटोल पासून नागपूर शहराच्या आसपास, मौदा, केळझर, हिंगणा, उमरेड, भिवापूर, कुही, सेलू, समुद्रपूर, हिंगणघाट कडे पावसाची शक्यता आहे. तसेच, नागपूर, यवतमाळ, चंद्रपूर, वर्धा, भंडारा, गोंदिया, गडचिरोलीच्या भागांमध्ये गडगडाट आणि पावसाची शक्यता आहे. (Vidarbha Rain)
- उत्तर महाराष्ट्र: मध्यप्रदेश सीमेवरील ढगांवर लक्ष ठेवण्याचे आवाहन आहे, ते खूप दूर असले तरी रात्री उशिरा ते पहाटेच्या दरम्यान धुळे, नंदुरबार, अमरावतीचा भाग, बुलढाण्याचा उत्तर भाग येथे स्थिती बदलू शकते. अपडेट्ससाठी संपर्कात राहावे.
- इतर जिल्हे: रत्नागिरी, सिंधुदुर्ग, कोल्हापूरच्या घाटाकडे, गोव्याच्या भागांमध्ये रात्री पावसाच्या काही सरी पाहायला मिळतील.
उद्याचा हवामानाचा अंदाज (Weather Forecast for Tomorrow – May 29th)
उद्या दुपारनंतर कोरडे वारे राज्यात प्रवेश करतील, पण तोपर्यंत वातावरणातील बाष्पामुळे (Moisture Availability) पावसाची शक्यता कायम आहे:
- मध्यम ते जोरदार पाऊस (ठराविक ठिकाणी, सार्वत्रिक नाही): नाशिक, धुळे, छत्रपती संभाजीनगर, अहिल्यानगर, पुणे (मध्यापासून पूर्वेकडील भाग), सोलापूर, धाराशिव, बीड, जालना. (Moderate to Heavy Rain)
- मध्यम ते मुसळधार पाऊस (काही ठिकाणी): अकोला, बुलढाणा, वाशिम, यवतमाळ, वर्धा, चंद्रपूर. भंडारा, गोंदिया, गडचिरोलीच्या काही भागांमध्ये मुसळधार स्वरूपाच्या पावसाची शक्यता. (Heavy to Very Heavy Rain)
- हलका ते मध्यम पाऊस (एखाद्या ठिकाणी जोरदार): रायगड, रत्नागिरी, सिंधुदुर्ग, गोवा, बेळगावचे पश्चिम भाग, कोल्हापूर, सातारा, पुण्याचे पश्चिम भाग.
- कमी पावसाची शक्यता: ठाणे, पालघर, मुंबई येथे गडगडाट झाल्यास हलका पाऊस, अन्यथा विशेष मोठा अंदाज नाही. परभणी, हिंगोली, लातूर, नांदेड, बुलढाणा याही ठिकाणी सध्या विशेष मोठ्या पावसाचा अंदाज नाही. नागपूरच्या आसपास स्थानिक ढग तयार झाल्यास गडगडाट अपेक्षित आहे. (Light Rain)
भारतीय हवामान विभागाचा अधिकृत इशारा (IMD’s Official Warning for May 29th)
- ऑरेंज अलर्ट (Orange Alert – मुसळधार ते अतिमुसळधार): रत्नागिरी, सिंधुदुर्ग. तसेच, प्रादेशिक हवामान केंद्र मुंबईच्या नकाशानुसार अमरावती, चंद्रपूर, भंडारा, गोंदिया या जिल्ह्यांनाही ऑरेंज अलर्ट देण्यात आला आहे (प्रादेशिक हवामान केंद्र नागपूरने या जिल्ह्यांना येलो अलर्ट दिला आहे).
- येलो अलर्ट (Yellow Alert – मुसळधार पाऊस): रायगड, पुणे घाट, सातारा घाट, कोल्हापूर घाट.
- येलो अलर्ट (Yellow Alert – मेघगर्जना, वादळी वाऱ्यासह पाऊस): गडचिरोली, नागपूर, वर्धा, यवतमाळ, नांदेड, हिंगोली, वाशिम, अकोला, बुलढाणा, परभणी, जालना, बीड, छत्रपती संभाजीनगर आणि जळगाव.
- हलका पाऊस/हलकी गर्जना: लातूर, धाराशिव, सोलापूर आणि नाशिक पूर्व.
- क्वचित हलका पाऊस (इशारा नाही): नंदुरबार, धुळे, नाशिक पश्चिम, अहिल्यानगर, पुणे पूर्व, सातारा पूर्व, सांगली पूर्व, कोल्हापूर पूर्व, ठाणे, पालघर आणि मुंबई.
नवीन हवामान मॉडेल (New Weather Model by IMD)
हवामान विभागाने “भारत फोरकास्ट सिस्टीम” (Bharat Forecast System) नावाचे एक नवीन मॉडेल उपलब्ध केले आहे. हे मॉडेल आयएमडीच्या संकेतस्थळावर पूर्वीच्या ‘आयएमडी जीएफएस मॉडेल’ अपडेटच्या जागी उपलब्ध आहे. नागरिक आणि अभ्यासक याचा वापर करू शकतात.
पुढील बदल आणि सविस्तर माहिती उद्या सकाळच्या हवामान अंदाजात देण्यात येईल. नागरिकांनी हवामान विभागाच्या अधिकृत सूचनांकडे लक्ष ठेवावे.
