मुख्य मुद्दे: (Weak Monsoon)
- जूनच्या पहिल्या पंधरवड्यात राज्यात पाऊसमान कमी राहण्याचा अंदाज.
- पेरणीसाठी स्थानिक पातळीवरील पाऊस आणि जलसाठ्यांचा आढावा घेण्याचे आवाहन.
- काल राज्यात अनेक ठिकाणी मुसळधार, तर काही ठिकाणी अतिवृष्टी.
- आज रात्री आणि उद्या राज्यात पावसाचा जोर कायम राहण्याची शक्यता.
- हवामान विभागाकडून उद्यासाठी अनेक जिल्ह्यांना रेड, ऑरेंज आणि येलो अलर्ट.
मुंबई (Mumbai), दि. २६ मे:
गेल्या काही दिवसांपासून शेतकरी बांधवांकडून लांब पल्ल्याच्या हवामान अंदाजाची (Long-Range Weather Forecast) विचारणा होत होती. या पार्श्वभूमीवर, उपलब्ध मॉडेल्सनुसार जून महिन्याच्या सुरुवातीला, साधारणतः १ जून ते २० जून पर्यंत, राज्यात पावसाचे प्रमाण कमी राहण्याची शक्यता वर्तवण्यात आली आहे. त्यामुळे पेरणी (Sowing Advice) करण्यापूर्वी शेतकऱ्यांनी स्थानिक परिस्थिती आणि पाण्याच्या उपलब्धतेचा विचार करणे महत्त्वाचे ठरणार आहे. असे असले तरी, आज रात्री आणि उद्या, २७ मे रोजी, राज्यात अनेक ठिकाणी जोरदार ते मुसळधार पावसाचा अंदाज कायम आहे.
जूनमध्ये पाऊसमान कमी, पेरणीचा निर्णय विचारपूर्वक
हवामान अभ्यासकांच्या माहितीनुसार, NCMRWF आणि ECMWF सारख्या जागतिक हवामान मॉडेल्सनी जून महिन्याच्या पहिल्या २० दिवसांत राज्यात पावसाचे प्रमाण कमी राहण्याचे संकेत दिले आहेत. यामुळे, पेरणी कधी करावी, हा प्रश्न शेतकऱ्यांसमोर उभा राहिला आहे. यावर तज्ज्ञांचे मत आहे की, ज्या भागात चांगला पाऊस झाला आहे, जमिनीत पुरेशी ओल (वापसा) आहे आणि विहिरींची पाणी पातळी वाढली आहे, अशा ठिकाणी जरी पावसाने खंड दिला तरी पिकांना पाणी देण्याची सोय उपलब्ध असल्यास पेरणीचा विचार करता येईल. मात्र, शेतकऱ्यांनी आपापल्या भागातील परिस्थिती पाहूनच पेरणीचा अंतिम निर्णय घ्यावा. २० जूननंतर पावसाच्या प्रमाणात हळूहळू वाढ होण्याची अपेक्षा आहे, ज्याबद्दल सविस्तर माहिती नंतर देण्यात येईल.
गेल्या २४ तासांतील पावसाची नोंद (Rainfall Report)
काल, २५ मे रोजी सकाळी साडेआठ ते आज, २६ मे सकाळी साडेआठ वाजेपर्यंत राज्यात अनेक ठिकाणी जोरदार पावसाने हजेरी लावली. यामध्ये अहिल्यानगर, पुणे, सोलापूर, सातारा, नाशिकच्या भागांमध्ये मुसळधार ते अति मुसळधार पाऊस झाला. रायगडमध्ये आणि पुण्याच्या घाटमाथ्यावर अतिवृष्टीची नोंद झाली. रत्नागिरी, सिंधुदुर्ग आणि कोल्हापूरच्या घाट परिसरातही मुसळधार ते अति मुसळधार पाऊस झाला. मराठवाडा आणि विदर्भातही पावसाने हजेरी लावली. उत्तर महाराष्ट्रातील धुळे, नाशिकच्या काही भागांमध्ये तुरळक ठिकाणी पावसाच्या सरी बरसल्या, तर मुंबई आणि आसपासच्या परिसरातही पहाटेपासून पावसाचा जोर वाढला होता.
राज्यातील सध्याची हवामान प्रणाली आणि मान्सूनची स्थिती (Current Weather Systems & Monsoon Status)
सध्या एक कमी दाबाचे क्षेत्र (Low-Pressure Area) मराठवाड्याच्या दक्षिण भागात आणि त्याला लागून असलेल्या तेलंगणाच्या आसपास सक्रिय आहे. या प्रणालीच्या प्रभावामुळे मध्य महाराष्ट्र आणि मराठवाड्याच्या भागांमध्ये आजही पावसाचे ढग दाटून आले आहेत. यासोबतच, बंगालच्या उपसागरात आणखी एक नवीन कमी दाबाचे क्षेत्र तयार होण्याची शक्यता आहे.
हवामान विभागाने (IMD) मान्सून मुंबई आणि पुण्यापर्यंत पोहोचल्याचे जाहीर केले असले तरी, काही हवामान अभ्यासकांच्या मते, मुंबई आणि पुण्यात उत्तर किंवा ईशान्येकडून पावसाचे ढग येत आहेत. त्यामुळे मान्सून प्रत्यक्षात सिंधुदुर्ग, साताऱ्याचा दक्षिण भाग, कोल्हापूर आणि सोलापूरच्या दक्षिण भागांपर्यंतच पोहोचला असावा, असा वैयक्तिक अंदाज वर्तवण्यात येत आहे. हवामान विभागाने येत्या दोन-तीन दिवसांत मान्सून महाराष्ट्राच्या आणखी काही भागांमध्ये प्रगती करेल, असे म्हटले आहे. तथापि, उत्तरेकडून किंवा वायव्येकडून कोरड्या वाऱ्यांचा प्रवाह वाढणार असल्याने, जूनच्या सुरुवातीला मान्सूनच्या प्रगतीत खंड पडून राज्यात पावसाचे प्रमाण कमी राहण्याची शक्यता आहे, कारण हे कोरडे वारे बाष्प नाहीसे करतील.
सध्याचे सॅटेलाईट चित्र आणि आज रात्रीचा पावसाचा अंदाज (२६ मे)
आज सायंकाळच्या सॅटेलाईट ईमेजरीनुसार, धाराशिव, सोलापूरच्या भागांत जोरदार पावसाचे ढग आहेत. नांदेड, बीड, परभणीच्या काही भागांत, पुण्यात काही ठिकाणी, साताऱ्याचे काही भाग, छत्रपती संभाजीनगर, कोकण किनारपट्टीवर मुंबईपासून दक्षिणेकडे रायगड, रत्नागिरी, सिंधुदुर्ग येथे हलक्या ते मध्यम पावसाचे ढग आहेत. अमरावती, वर्धा, नागपूर, गोंदिया आणि जळगावच्या भागांमध्येही पावसाचे ढग दाटलेले आहेत. कमी दाबाच्या क्षेत्राच्या स्थितीमुळे, उत्तरेकडील ढग नैऋत्येकडे, तर दक्षिणेकडील (कोल्हापूर, सिंधुदुर्ग परिसर) ढग पश्चिमेकडून पूर्वेकडे सरकण्याचा अंदाज आहे.
त्यामुळे आज रात्री:
- मराठवाडा: लोहारा, उमरगा, तुळजापूर, अक्कलकोट, दक्षिण सोलापूर येथे चांगल्या सरी. औसा, लातूर, वडवणी, बीडच्या काही भागांत, परभणीच्या दक्षिणेकडील तालुके, नांदेडच्या विविध तालुक्यांत गडगडाटासह पाऊस.
- मध्य महाराष्ट्र: पुण्यात खेड, आंबेगाव, दौंड, बारामती, फलटण, खंडाळा, कोरेगाव, खटाव येथे पाऊस.
- कोकण: मुंबई, ठाणे, पालघर येथे रात्री उशिरा किंवा पहाटे गडगडाटासह पाऊस. रायगड, रत्नागिरी, सिंधुदुर्ग येथे बऱ्याच ठिकाणी हलका-मध्यम पाऊस.
- उत्तर महाराष्ट्र: वैजापूर, कोपरगाव, राहाता, श्रीरामपूर, पारोळा, धुळे परिसरात पाऊस आणि गडगडाट.
- विदर्भ: अकोला, अमरावती, वर्धा, नागपूर, भंडारा, गोंदिया येथे पाऊस. गडचिरोलीच्या दक्षिणेकडील एटापल्ली, भामरागडच्या आसपास थोडाफार पाऊस.
इतरही ठिकाणी तुरळक पावसाची शक्यता नाकारता येत नाही.
उद्याचा हवामान अंदाज (२७ मे) (Tomorrow’s Weather Forecast)
उद्याही राज्यात पावसाचा जोर कायम राहील:
- कोकण: रत्नागिरी, रायगड, सिंधुदुर्ग येथे मुसळधार ते अति मुसळधार सरी. मुंबई, ठाणे, पालघर परिसरात मेघगर्जनेसह मुसळधार ते अति मुसळधार पावसाची शक्यता.
- मध्य महाराष्ट्र: पुणे, सातारा, सांगली, कोल्हापूरच्या घाटमाथ्यावर मध्यम ते जोरदार, तर एखाद्या ठिकाणी मुसळधार पाऊस. अहिल्यानगर, पुणे शहर, साताऱ्याचे काही भाग, उत्तरेकडील सोलापूर, धाराशिव, बीड येथे मध्यम ते मुसळधार पाऊस.
- मराठवाडा: छत्रपती संभाजीनगर, जालना, परभणी, हिंगोली, नांदेड, लातूर येथे मध्यम ते मुसळधार स्वरूपाचा पाऊस.
- उत्तर महाराष्ट्र व विदर्भ: नाशिक, धुळे, नंदुरबार, जळगाव, बुलढाणा, अकोला, वाशिम, अमरावती, यवतमाळ, वर्धा, नागपूर, भंडारा, गोंदिया येथे मेघगर्जनेसह काही भागांत मध्यम ते जोरदार पाऊस (सर्वत्रिक नसेल). चंद्रपूर, गडचिरोलीत स्थानिक ढग तयार झाल्यास गडगडाटासह पाऊस, अन्यथा विशेष शक्यता नाही.
- दक्षिण महाराष्ट्र: कोल्हापूर, सांगली, सोलापूरच्या दक्षिण भागांत, साताऱ्याच्या दक्षिण भागांत मान्सूनसदृश हलक्या-मध्यम सरी.
भारतीय हवामान विभागाचा उद्यासाठीचा इशारा (IMD Alerts for Tomorrow)
भारतीय हवामान विभागाने (IMD) उद्या, २७ मे साठी खालीलप्रमाणे इशारे जारी केले आहेत:
- रेड अलर्ट (Red Alert – अतिवृष्टीचा इशारा): रत्नागिरी, सिंधुदुर्ग (अति मुसळधार पाऊस, तुरळक ठिकाणी अतिवृष्टी). कोल्हापूर घाट, साताऱ्याचा घाट. कोल्हापूरच्या पूर्व भागासाठीही रेड अलर्ट आहे, मात्र येथे मध्यम ते मुसळधार पाऊस अपेक्षित आहे.
- ऑरेंज अलर्ट (Orange Alert – मुसळधार ते अति मुसळधार पावसाचा इशारा): रायगड, पुणे घाट, सातारा पूर्व भाग. बीड, परभणी, हिंगोली, नांदेड.
- येलो अलर्ट (Yellow Alert – मुसळधार पावसाचा इशारा): सांगली, सोलापूर, धाराशिव, लातूर, गडचिरोली, मुंबई, ठाणे.
- येलो अलर्ट (Yellow Alert – मेघगर्जनेसह पावसाचा इशारा): पुणे पूर्व, अहिल्यानगर, नाशिक पूर्व, धुळे, नंदुरबार, जळगाव, छत्रपती संभाजीनगर, जालना, बुलढाणा, अकोला, वाशिम, अमरावती, यवतमाळ, वर्धा, नागपूर, भंडारा, गोंदिया, चंद्रपूर.
पालघर आणि नाशिकच्या घाटासाठी हवामान विभागाने धोकादायक इशारा दिलेला नाही (सदर माहितीनुसार).
वरील अंदाजात काही बदल झाल्यास, त्याची सविस्तर माहिती उद्या सकाळच्या हवामान अपडेटमध्ये देण्यात येईल.
