उजनी धरणातून मोठा विसर्ग, भीमा नदीकाठी पुराचा धोका; पंढरपूर वारीवरही सावट? (Ujani Dam Alert)
Ujani Dam Alert: उजनी धरणातून (Ujani Dam) भीमा नदीत (Bhima River) ५०,००० क्युसेकहून अधिक पाण्याचा विसर्ग सुरू, वीर धरणातूनही (Veer Dam) ३०,००० क्युसेक पाणी नीरा नदीत; भीमा नदी पात्रात एकूण ८२,००० क्युसेक विसर्गामुळे नदीकाठच्या गावांना (Riverbank Villages) पुराचा (Flood) मोठा धोका, पंढरपूर वारीवरही (Pandharpur Wari) पुराचे संकट गडद.
- उजनी आणि वीर धरणातून एकत्रित मोठा विसर्ग
- भीमा नदीकाठी सतर्कतेचा इशारा; पंढरपूरमध्ये दगडी पूल पाण्याखाली
- पुणे आणि घाटमाथ्यावरील पावसामुळे धरणातील पाण्याची आवक वाढण्याची शक्यता
- उजनी धरणात सध्या ७०.४३% पाणीसाठा; प्रशासनाकडून खबरदारी
- पाणी पातळी नियंत्रणासाठी विसर्ग, पण पुढील धोका कसा टाळणार?
सोलापूर (Solapur), दि. २५ जून २०२५, सकाळ:
आज बुधवार, दिनांक २५ जून २०२५ रोजी उजनी धरणाच्या पाणी पातळी आणि विसर्गाबाबत एक अत्यंत महत्त्वाची आणि चिंताजनक अपडेट समोर आली आहे. काल रात्री नऊ वाजल्यापासून उजनी धरणातून भीमा नदीच्या पात्रात ५०,००० क्युसेकहून अधिक पाण्याचा विसर्ग सुरू करण्यात आला आहे. त्याचबरोबर वीर धरणातूनही नीरा नदीच्या पात्रात सुमारे ३०,००० क्युसेक पाण्याचा विसर्ग सुरू आहे. हे पाणी पुढे भीमा नदीला मिळत असल्याने, एकूणच भीमा नदीच्या पात्रात सध्या तब्बल ८२,००० क्युसेक इतका प्रचंड विसर्ग सुरू आहे. या मोठ्या विसर्गामुळे भीमा नदीकाठच्या गावांना पुराचा मोठा धोका निर्माण झाला असून, पंढरपूरच्या वारीवरही पुराचे सावट गडद झाले आहे.
उजनी आणि वीर धरणातून एकत्रित मोठा विसर्ग
मिळालेल्या माहितीनुसार, मंगळवारी रात्रीपासून उजनी धरणाचे दरवाजे उघडून भीमा नदीत मोठ्या प्रमाणात पाणी सोडण्यास सुरुवात झाली. हा विसर्ग ५०,००० क्युसेकच्या वर आहे. याला जोडूनच, वीर धरणातून नीरा नदीत सोडण्यात येणारा ३०,००० क्युसेकचा विसर्गही भीमा नदीच्या प्रवाहात भर घालत आहे. या दोन्ही धरणांच्या एकत्रित विसर्गामुळे भीमा नदी पात्रातील पाण्याची पातळी झपाट्याने वाढत आहे.
भीमा नदीकाठी सतर्कतेचा इशारा; पंढरपूरमध्ये दगडी पूल पाण्याखाली
या वाढत्या विसर्गाच्या पार्श्वभूमीवर, भीमा नदीकाठी वसलेल्या गावांना आणि नागरिकांना प्रशासनाकडून सतर्कतेचा (High Alert) इशारा देण्यात आला आहे. पंढरपूरमध्ये (Pandharpur) तर परिस्थिती अधिक गंभीर बनली असून, कालच तेथील ऐतिहासिक दगडी पूल (Dagadi Pul) पाण्याखाली गेला आहे. वारीसाठी पंढरपुरात दाखल झालेल्या लाखो वारकऱ्यांच्या सुरक्षिततेचा प्रश्नही यामुळे ऐरणीवर आला आहे. नदीकाठी आंघोळीसाठी जाणाऱ्या वारकऱ्यांची मोठी गर्दी लक्षात घेता, प्रशासनाकडून त्यांना विशेष खबरदारी घेण्याचे आणि नदीच्या पाण्यात न उतरण्याचे आवाहन करण्यात येत आहे.
पुणे आणि घाटमाथ्यावरील पावसामुळे धरणातील पाण्याची आवक वाढण्याची शक्यता
पुणे जिल्हा (Pune District) आणि सह्याद्रीच्या घाटमाथ्यावर (Ghat Area) सुरू असलेल्या मुसळधार पावसामुळे (Heavy Rainfall) उजनी धरणात येणाऱ्या पाण्याची आवक उद्या (गुरुवारी) आणखी वाढण्याची शक्यता आहे. ही वाढती आवक लक्षात घेऊन आणि धरणाची पाणी पातळी नियंत्रित करण्यासाठी, तसेच संभाव्य पूर परिस्थिती नियंत्रणात आणण्यासाठी हा विसर्ग सुरू करण्यात आला असल्याचे सांगितले जात आहे. उजनी धरण सध्या जवळपास ७० टक्क्यांच्या आसपास भरले आहे.
उजनी धरणात सध्या ७०.४३% पाणीसाठा; प्रशासनाकडून खबरदारी
आज सकाळी मिळालेल्या आकडेवारीनुसार, उजनी धरणातील एकूण पाणीसाठा (Water Storage) १०१.३९ टीएमसी (TMC) इतका झाला आहे. यापैकी उपयुक्त पाणीसाठा ३७.७३ टीएमसी आहे. धरणातून खाली विसर्ग सुरू केल्यामुळे एकूण पाणी पातळीत ४ टक्क्यांची घट झाली असून, सध्या उजनी धरणाची पाणी पातळी ७०.४३% इतकी आहे. १ जूनपासून आजपर्यंत उजनी धरण परिसरात एकूण ६९ मिलिमीटर पावसाची नोंद झाली आहे. दौंड येथून उजनी धरणात येणाऱ्या विसर्गातही १४,००० क्युसेकची वाढ झाली असून, तो सध्या २६,८७४ क्युसेक इतका आहे.
पाणी पातळी नियंत्रणासाठी विसर्ग, पण पुढील धोका कसा टाळणार?
प्रशासनाकडून धरणातील पाण्याची पातळी नियंत्रित ठेवण्यासाठी आणि भविष्यात पाऊस वाढल्यास निर्माण होणारी पूरस्थिती टाळण्यासाठी खबरदारीचा उपाय म्हणून हा विसर्ग करण्यात येत असल्याचे सांगण्यात येत आहे. जरी धरणात येणारी पाण्याची आवक सध्या ५०,००० क्युसेकच्या खाली असली तरी, संभाव्य धोका लक्षात घेऊन मोठा विसर्ग सुरू ठेवण्यात आला आहे. मात्र, या मोठ्या विसर्गामुळे नदीकाठच्या गावांना निर्माण झालेला पुराचा धोका कसा टाळणार, हा एक मोठा प्रश्न आहे. पुणे आणि घाटमाथ्यावर पावसाचा जोर कायम राहिल्यास परिस्थिती आणखी बिकट होण्याची शक्यता नाकारता येत नाही. त्यामुळे नदीकाठच्या नागरिकांनी अत्यंत सावधगिरी बाळगणे आणि प्रशासनाच्या सूचनांचे पालन करणे गरजेचे आहे.