मुख्य मथळा: राज्य शासनाच्या कृषी विभागामार्फत खरीप हंगामासाठी (Kharif Season) विविध पिकांच्या बियाण्यांवर अनुदान (Seed Subsidy) योजना जाहीर करण्यात आली असून, विशेषतः सोयाबीन (Soybean) पिकासाठी 100% अनुदानावर बियाणे मिळवण्याकरिता शेतकऱ्यांसाठी महाडीबीटी (MahaDBT) पोर्टलवर ऑनलाइन अर्ज (Online Application) प्रक्रिया सुरू झाली आहे. या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी अर्ज कसा करावा, याची सविस्तर माहिती.
उपशीर्षके:
- कोणत्या पिकांसाठी अर्ज आवश्यक, कशासाठी नाही?
- महाडीबीटी पोर्टलवर अर्ज करण्याची सविस्तर प्रक्रिया (Step-by-Step Guide for MahaDBT Application)
- अर्ज भरताना लक्षात घ्यावयाच्या महत्त्वाच्या बाबी
- अर्ज सादर केल्यानंतरची प्रक्रिया आणि शुल्क
- निवड प्रक्रिया: ‘प्रथम येणाऱ्यास प्रथम प्राधान्य’ (First Come First Serve)
- लाभार्थी निवडीची अपेक्षित तारीख आणि पुढील सूचना
मुंबई: शेतकऱ्यांसाठी एक आनंदाची बातमी आहे. राज्य शासनाच्या कृषी विभागाने खरीप हंगाम २०२४-२५ साठी विविध पिकांच्या बियाण्यांवर अनुदान देण्याची योजना जाहीर केली आहे. या अंतर्गत, विशेषतः सोयाबीन पिकाच्या बियाण्यांसाठी १००% अनुदान देण्यात येणार असून, यासाठी शेतकऱ्यांना महाडीबीटी फार्मर स्कीम पोर्टलवरून (MahaDBT Farmer Scheme Portal) ऑनलाइन पद्धतीने अर्ज करावे लागणार आहेत. ही अर्ज प्रक्रिया आता सुरू झाली आहे.
कोणत्या पिकांसाठी अर्ज आवश्यक, कशासाठी नाही?
शेतकरी मित्रांनो, शासनाच्या या योजनेअंतर्गत तूर, मूग, उडीद यांसारख्या काही कडधान्य पिकांच्या बियाण्यांसाठी थेट अनुदान मिळत असल्याने त्यासाठी स्वतंत्र अर्ज करण्याची आवश्यकता नाही. तथापि, सोयाबीनच्या बियाण्यांवर १००% अनुदान मिळवण्यासाठी शेतकऱ्यांना ऑनलाइन अर्ज करणे बंधनकारक आहे.
महाडीबीटी पोर्टलवर अर्ज करण्याची सविस्तर प्रक्रिया (Step-by-Step Guide for MahaDBT Application):
सोयाबीन बियाणे अनुदानासाठी अर्ज करण्याची प्रक्रिया खालीलप्रमाणे आहे:
- पोर्टलवर लॉग इन करा:
- सर्वात प्रथम महाडीबीटी फार्मर स्कीमच्या अधिकृत पोर्टलला भेट द्या. (या पोर्टलची लिंक शासनाच्या कृषी विभागाच्या संकेतस्थळावर किंवा गुगल सर्चद्वारे उपलब्ध होईल).
- पोर्टलवर आल्यानंतर आपला ‘फार्मर आयडी’ (Farmer ID) आणि पासवर्ड टाकून लॉग इन करा.
- लॉग इन केल्यावर आपल्या नोंदणीकृत मोबाईल क्रमांकावर एक ओटीपी (OTP) पाठवला जाईल. तो ओटीपी नमूद करून ‘लॉगिन’ पर्यायावर क्लिक करा.
- टीप: अर्ज करण्यापूर्वी आपली प्रोफाईल (Profile) १००% पूर्ण भरलेली असल्याची खात्री करा. प्रोफाईल कशी भरावी, याबद्दलची माहिती पोर्टलवर किंवा संबंधित व्हिडिओमध्ये उपलब्ध असते.
- घटकासाठी अर्ज करा:
- लॉग इन झाल्यानंतर डॅशबोर्डवरील ‘घटकांसाठी अर्ज करा’ या पर्यायावर क्लिक करा.
- येथे तुम्हाला ‘बियाणे वितरण, प्रात्यक्षिक’ (Seed Distribution, Demonstration) अशा बाबी दिसतील. यावर क्लिक करा.
- आवश्यक तपशील निवडा:
- तुमचा जिल्हा आणि तालुका आपोआप निवडलेला दिसेल.
- ‘घटक’ या पर्यायामध्ये ‘प्रमाणित बियाणे वितरण’ (Certified Seed Distribution) हा पर्याय निवडा. याचबरोबर ‘फ्लेक्सी घटक’ असाही पर्याय दिसेल, पण आपल्याला प्रमाणित बियाणे वितरणासाठी अर्ज करायचा आहे.
- त्यानंतर ‘पीक प्रकार’ मध्ये ‘गळीत धान्य’ (Oilseeds) निवडा, कारण सोयाबीनसाठी हेच अनुदान दिले जात आहे.
- ‘पिकं’ या पर्यायामध्ये तीळ, भुईमूग अशी पिके दिसतील. यातून ‘सोयाबीन’ (Soybean) निवडा. (तीळ आणि भुईमूग रब्बी हंगामासाठी असू शकतात, येथे खरीप सोयाबीनसाठी अर्ज करायचा आहे).
- क्षेत्राची निवड आणि बाब जतन करा:
- यानंतर तुम्हाला किती क्षेत्रासाठी अर्ज करायचा आहे ते नमूद करा. उदाहरणार्थ, ०.४० हेक्टर (म्हणजे सुमारे एक एकर) किंवा तुमच्या गरजेनुसार. (लक्षात ठेवा: १ टाकल्यास १ हेक्टर समजले जाईल).
- या योजनेअंतर्गत शेतकरी कमीत कमी २० गुंठे (०.२० हेक्टर) आणि जास्तीत जास्त १ हेक्टर क्षेत्रासाठी अर्ज करू शकतात.
- क्षेत्र निवडल्यानंतर ‘बाब जतन करा’ या बटणावर क्लिक करा.
- दुसरी बाब निवडायची नसल्यास ‘नो’ करा:
- बाब जतन केल्यावर तुम्हाला ‘दुसरी बाब निवडायची आहे का?’ असा प्रश्न विचारला जाईल. जर तुम्हाला इतर कोणत्याही घटकासाठी अर्ज करायचा नसेल, तर ‘नो’ (No) या पर्यायावर क्लिक करा. सध्या आपण फक्त बियाणे वितरणासाठी अर्ज करत असल्याने इथे ‘नो’ करणे अपेक्षित आहे.
अर्ज सादर केल्यानंतरची प्रक्रिया आणि शुल्क:
- अर्ज सादर करणे:
- ‘नो’ केल्यानंतर तुमची निवडलेली बाब जतन होईल, परंतु अर्ज पूर्णपणे सादर (Submit) झालेला नसेल.
- अर्ज सादर करण्यासाठी मुख्य पृष्ठावर (Main Page) परत या आणि तेथे ‘अर्ज सादर करा’ या पर्यायावर क्लिक करा.
- एक सूचना येईल की, “तुम्ही तुमच्या आवडीच्या बाबी निवडा आणि एकत्रितपणे अर्ज करा.” याला ‘ओके’ (OK) करा.
- त्यानंतर ‘पहा’ (View) या पर्यायावर क्लिक करा.
- अटी व शर्तींना मान्यता आणि अर्ज सबमिट:
- ‘पहा’ वर क्लिक केल्यावर तुम्ही निवडलेली सोयाबीन बियाण्याची बाब तुम्हाला दिसेल.
- “या योजनेच्या अटी व शर्ती मला लागू राहतील” या वाक्यासमोरील चेकबॉक्सवर टिक करा.
- त्यानंतर ‘अर्ज सबमिट करा’ (Submit Application) या बटणावर क्लिक करा.
- पेमेंट प्रक्रिया (Payment Process):
- जर तुम्ही यापूर्वी महाडीबीटी पोर्टलवरून अर्ज करताना विहित शुल्क भरले असेल, तर तुम्हाला पुन्हा पेमेंट करण्याची आवश्यकता भासणार नाही.
- परंतु, जर तुम्ही शुल्क भरलेले नसेल, तर तुम्हाला २३ रुपये ६० पैसे इतके नाममात्र शुल्क ऑनलाइन भरावे लागेल.
- पेमेंट गेटवेवर (Payment Gateway) आल्यानंतर ‘नेट बँकिंग’ (Net Banking) किंवा इतर उपलब्ध पर्याय (क्रेडिट कार्ड, डेबिट कार्ड, क्यूआर कोड, युपीआय – UPI) निवडा.
- क्यूआर कोड (QR Code) वापरून पेमेंट करणे अधिक सोपे होऊ शकते.
- पेमेंट यशस्वी झाल्यानंतर तुमचा अर्ज यशस्वीरीत्या सादर झाल्याचा संदेश स्क्रीनवर दिसेल.
अर्ज सादर केल्यानंतर काय?
अर्ज यशस्वीरीत्या सादर झाल्यानंतर, तुम्ही केलेल्या अर्जाची स्थिती ‘घटक तपशील पहा’ या विभागात पाहू शकता. तुमचा अर्ज ‘छाननी अंतर्गत अर्ज’ किंवा ‘लागू केलेले घटक’ या सदराखाली दिसेल. तुम्ही पूर्वी केलेले अर्ज आणि निवडलेल्या बाबींची माहितीही येथे उपलब्ध असेल.
निवड प्रक्रिया: ‘प्रथम येणाऱ्यास प्रथम प्राधान्य’ (First Come First Serve):
या योजनेअंतर्गत लाभार्थ्यांची निवड लॉटरी (Lottery) पद्धतीने होणार नाही, हे महत्त्वाचे आहे. ‘प्रथम येणाऱ्यास प्रथम प्राधान्य’ (First Come First Serve) या तत्त्वावर ही योजना राबवली जात आहे. सोयाबीनसाठी ज्या जिल्ह्यांची निवड करण्यात आली आहे, त्या जिल्ह्यातील शेतकरी कमीत कमी २० गुंठे आणि जास्तीत जास्त १ हेक्टर मर्यादेत या बियाणे अनुदानासाठी पात्र ठरतील. प्रत्येक जिल्ह्यासाठी भौतिक लक्षांक (Physical Target) निश्चित केलेला असतो. त्या लक्षांकाच्या आधारावर, प्रथम अर्ज करणाऱ्या पात्र शेतकऱ्यांची निवड करून त्यांना या अनुदानाचा लाभ दिला जाईल.
लाभार्थी निवडीची अपेक्षित तारीख आणि पुढील सूचना:
मिळालेल्या माहितीनुसार, या योजनेअंतर्गत पात्र लाभार्थ्यांची अंतिम यादी साधारणपणे ३ जून प्रसिद्ध केली जाण्याची शक्यता आहे. तथापि, याबाबत शासनाकडून वेळोवेळी अधिकृत सूचना आणि अपडेट्स (Updates) जारी केले जातील. शेतकऱ्यांनी याबाबत कृषी विभागाच्या संपर्कात राहावे किंवा महाडीबीटी पोर्टल नियमितपणे तपासावे.
शेतकऱ्यांनी या सुवर्णसंधीचा लाभ घेऊन खरीप हंगामासाठी सोयाबीन बियाण्यांवरील १००% अनुदानाचा फायदा घ्यावा आणि वेळेत अर्ज सादर करावेत, असे आवाहन करण्यात येत आहे.
