pik Vima update ठिबक सिंचन, तुषार, शेततळे, फळबाग लागवडीसह अनेक योजनांतील वाटप अद्याप बाकी
राज्यातील शेतकऱ्यांसाठी आणखी एक महत्त्वाचा अपडेट म्हणजे महाडीबीटीच्या विविध योजनांतर्गत प्रलंबित असलेल्या अनुदानाचं वाटप लवकरच सुरू होणार आहे. यामध्ये ठिबक सिंचन, तुषार सिंचन, शेततळे योजना, कृषी यांत्रिकीकरण, आर.के.वाय., तसेच भाऊसाहेब फुंडकर फळबाग लागवड योजना, एकात्मिक फलोत्पादन कार्यक्रम आणि फुलशेतीसारख्या विविध योजनांचा समावेश आहे. याअंतर्गत हजारो शेतकऱ्यांचे अनुदान अद्याप वितरित व्हायचे आहे.
नवीन आर्थिक वर्षासाठी निधी मंजूर; 12 मेपूर्वी वाटपाचे निर्देश
या योजनांसाठीच्या अनुदान वितरणात अडथळा येण्याचं मुख्य कारण म्हणजे निधीची अनुपलब्धता होती. मात्र, नवीन आर्थिक वर्षासाठी आवश्यक निधीची तरतूद करण्यात आलेली असून, आता या मंजूर निधीच्या आधारे सर्व प्रलंबित लाभार्थ्यांना 12 मे 2025 पूर्वी अनुदान वितरित करण्याचे स्पष्ट निर्देश कृषी विभागाला देण्यात आले आहेत.
26 एप्रिल ते 12 मे सेवा पंधरवाडा; विभागीय पातळीवर वितरणास गती
26 एप्रिल ते 12 मे 2025 हा कालावधी ‘सेवा पंधरवाडा’ म्हणून राबवण्यात येत आहे. या पंधरवाड्यात राज्यभरातील कृषी विभागाच्या सर्व कार्यालयांनी प्रलंबित योजनांच्या लाभार्थ्यांना लवकरात लवकर अनुदान देण्यासाठी कार्यवाही सुरू केली आहे. पीक विमा, अतिवृष्टी अनुदान तसेच महाडीबीटी योजनांतील सर्व लाभ वेळेत पोहोचावेत यासाठी विभागीय स्तरावर विशेष प्रयत्न सुरू आहेत. याच आधारावर पुढील मूल्यांकन देखील करण्यात येणार असल्याचं सांगण्यात येत आहे.
राज्यातील शेतकऱ्यांसाठी दिलासा: पीक विमा, अतिवृष्टी भरपाई आणि महाडीबीटी अनुदान वाटपाला गती
कॅल्क्युलेशन पूर्ण झालेल्या जिल्ह्यांत सुरू झाले वाटप
राज्यातील शेतकऱ्यांसाठी पीक विमा, अतिवृष्टी नुकसान भरपाई आणि महाडीबीटी योजनांअंतर्गत प्रलंबित अनुदान वाटपाशी संबंधित महत्त्वाचे अपडेट समोर आले आहेत. सध्या पीक विमा वाटपाची प्रक्रिया त्या-त्या जिल्ह्यांत सुरू झाली आहे जिथे नुकसानाचे कॅल्क्युलेशन पूर्ण झाले आहे. उदाहरणार्थ, अहिल्यानगर जिल्ह्याचे कॅल्क्युलेशन पूर्ण झाल्यानंतर तेथील शेतकऱ्यांच्या खात्यांत पीक विम्याची रक्कम जमा झाली आहे. त्यानंतर सोलापूर जिल्ह्याचे कॅल्क्युलेशनही पूर्ण झाले असून, आज आणि उद्या तिथल्या शेतकऱ्यांच्या खात्यांत पीक विमा जमा होणार आहे.
3265 कोटींपैकी 2550 कोटींचे वाटप पूर्ण, उर्वरित 720 कोटी 12 मेपूर्वी जमा होणार
राज्यात एकूण 3265 कोटी रुपयांच्या पीक विम्याला मंजुरी देण्यात आली आहे. ही रक्कम शेतकऱ्यांच्या वैयक्तिक क्लेम, डब्ल्यूएसएल (स्थानिक हवामान आधारित नुकसान) आणि मिडटर्म म्हणजेच अग्रिम विमा योजनांच्या अंतर्गत मंजूर करण्यात आली आहे. यामधून सध्या 2550 कोटी रुपयांची रक्कम शेतकऱ्यांच्या खात्यांत जमा करण्यात आली आहे, तर उर्वरित 720 कोटी रुपयांचं वितरण आजपासून सुरू होऊन 12 मे 2025 पर्यंत पूर्ण होणार आहे.
ईल्ड बेस कॅल्क्युलेशन झाल्यावर उर्वरित वाटप
सध्या काही जिल्ह्यांतील महसूल मंडळांमध्ये ईल्ड बेस कॅल्क्युलेशन प्रक्रिया सुरू आहे. ज्या भागांत ही प्रक्रिया पूर्ण होईल, तेथील पात्र शेतकऱ्यांच्या खात्यांतही पीक विम्याची रक्कम पुढील टप्प्यांत जमा केली जाणार आहे. मंजूर झालेली एकूण 3265 कोटींची रक्कम 12 मेपूर्वी पीक विमा कंपन्यांच्या माध्यमातून थेट DBT प्रणालीद्वारे पूर्णपणे वितरित केली जाणार असल्याची खात्री कृषी विभागाने दिली आहे.
जिल्हानिहाय पीक विमा वाटपाचे ताजे अपडेट: अद्याप कोट्यवधींचं वितरण बाकी
राज्यात विविध जिल्ह्यांमध्ये पीक विमा वितरणाची प्रक्रिया सुरू असून, काही विभागांत रक्कम पूर्णपणे वितरित झाली आहे तर काही ठिकाणी अद्याप मोठ्या प्रमाणावर वाटप बाकी आहे. आज आपण विभागनिहाय अद्यतनित माहिती जाणून घेणार आहोत.
नाशिक विभाग: 149.88 कोटींपैकी 102 कोटींचं वाटप पूर्ण
नाशिक विभागासाठी एकूण 149.88 कोटी रुपये पीक विमा मंजूर करण्यात आलेला होता. यापैकी 102 कोटी 72 लाख रुपये शेतकऱ्यांच्या खात्यांत जमा करण्यात आले आहेत, तर 47 कोटी 15 लाख रुपयांचं वाटप अद्याप प्रलंबित आहे. विशेषतः नाशिक आणि जळगाव जिल्ह्यांतील अनेक शेतकरी अद्याप प्रतीक्षेत आहेत.
पुणे विभाग: सोलापूरसह अनेकांना वाटप बाकी
पुणे विभागात 282 कोटी 99 लाख रुपयांची मंजुरी मिळाली असून, यापैकी 135 कोटी 55 लाखांचे वाटप पूर्ण झाले आहे. मात्र, 169 कोटी 44 लाख रुपयांचे वाटप अजून बाकी आहे. यामध्ये सोलापूर जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांची संख्या मोठी असून, येत्या रविवार व सोमवारमध्ये वितरण पूर्ण होण्याची शक्यता आहे.
कोल्हापूर विभाग: 15.49 कोटींपैकी 5.82 कोटींचं वाटप शिल्लक
कोल्हापूर विभागात सातारा, सांगली, कोल्हापूर आणि सोलापूर जिल्हे समाविष्ट आहेत. विभागासाठी एकूण 15 कोटी 49 लाख रुपये मंजूर करण्यात आले असून, त्यापैकी 9 कोटी 67 लाख रुपयांचे वाटप पूर्ण झाले आहे. उर्वरित 5 कोटी 82 लाख रुपयांचं वाटप सध्या सुरू आहे.
छत्रपती संभाजीनगर विभाग: 160 कोटींचं वाटप प्रलंबित
या विभागासाठी 564 कोटी 18 लाख रुपयांची मंजुरी मिळाली असून, 404 कोटी 11 लाख रुपयांचं वितरण पूर्ण झालं आहे. अद्याप 160 कोटी रुपयांचं वाटप बाकी आहे. विशेषतः छत्रपती संभाजीनगर आणि जालना जिल्ह्यातील शेतकरी अद्याप प्रतीक्षेत आहेत.
लातूर विभाग: सर्वाधिक मंजुरी, तरीही 140 कोटी शिल्लक
लातूर विभाग हा राज्यातील सर्वाधिक मंजुरी मिळालेला विभाग ठरला आहे. येथे 1404 कोटी रुपयांचा पीक विमा मंजूर करण्यात आला आहे, यापैकी 1263 कोटी रुपये वितरित करण्यात आले आहेत. मात्र, अजूनही 140 कोटी रुपयांचे वाटप प्रलंबित आहे.
अमरावती विभाग: 195 कोटींपेक्षा अधिक वाटप बाकी
अमरावती विभागात 629 कोटी रुपयांची मंजुरी मिळाली असून, 433 कोटी 36 लाख रुपयांचं वाटप पूर्ण करण्यात आलं आहे. तरीही 195 कोटी 68 लाख रुपये अजूनही शेतकऱ्यांच्या खात्यांमध्ये वाटपासाठी बाकी आहेत. यामध्ये बुलढाणा आणि वाशिम जिल्ह्यांतील शेतकरी मुख्यतः प्रतीक्षेत आहेत.
नागपूर विभाग: वाटप जवळपास पूर्ण
नागपूर विभागासाठी 219.63 कोटी रुपयांची मंजुरी मिळाली असून, त्यापैकी 219 कोटी 28 लाख रुपयांचे वाटप आधीच पूर्ण झालं आहे. फक्त 30 ते 35 लाख रुपयांची रक्कम शिल्लक असून, तीही लवकरच वितरित होणार आहे.
राज्यातील शेतकऱ्यांसाठी दिलासा: वैयक्तिक क्लेम व अग्रिम पीक विमा वितरणासह अतिवृष्टी अनुदान वाटपाला गती
3265 कोटींचे पीक विमा वितरण 12 मेपूर्वी पूर्ण होणार
राज्यात शेतकऱ्यांना दिलासा देणारी महत्त्वाची प्रक्रिया सुरू झाली असून, सध्या ज्या जिल्ह्यांचे कॅल्क्युलेशन पूर्ण झाले आहे, तिथे फक्त अग्रिम (Mid-term), WSL (स्थानीक हवामान आधारित) आणि वैयक्तिक क्लेम या प्रकारांतर्गत मंजूर झालेल्या 3265 कोटी रुपयांचा पीक विमा टप्प्याटप्प्याने वितरित केला जात आहे. यातील बहुतांश रक्कम शेतकऱ्यांच्या खात्यांमध्ये जमा झाली असून, उर्वरित वाटप 12 मे 2025 पूर्वी पूर्ण होणार असल्याची अधिकृत माहिती आहे.
ईल्ड बेसचा पीक विमा अद्याप यामध्ये समाविष्ट नाही
सध्या सुरू असलेल्या वितरण प्रक्रियेत ईल्ड बेस (Yield Based) पीक विम्याचा समावेश नाही. एखाद्या जिल्ह्यातील एखादं महसूल मंडळ जर ईल्ड बेस साठी पात्र ठरत असेल, तर त्यासाठीची प्रक्रिया नंतर स्वतंत्रपणे केली जाणार आहे. त्यामुळे सध्याचं वितरण केवळ आधीच मंजूर झालेल्या वैयक्तिक आणि हवामान आधारित नुकसान भरपाईवर आधारित आहे.
अतिवृष्टी अनुदान वाटपही सुरू, केवायसी केलेल्या शेतकऱ्यांना प्राधान्य
अतिवृष्टी अनुदानासंदर्भातही राज्य सरकारने पावले उचलली असून, ज्या शेतकऱ्यांनी यापूर्वी KYC प्रक्रिया पूर्ण केली आहे, अशांच्या खात्यांमध्ये 12 मेपूर्वी अनुदान जमा करण्यात येणार आहे. विशेषतः अकोला, वाशिम आणि यवतमाळ या अमरावती विभागातील जिल्ह्यांमध्ये आजपासून अनुदान वितरण सुरू करण्यात आलं आहे. हे जिल्हे बऱ्याच दिवसांपासून प्रतीक्षेत होते.
संभाजीनगर आणि जालना जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांनाही लवकरच लाभ
जालना आणि छत्रपती संभाजीनगर जिल्ह्यातील तसेच इतर विभागांतील ज्या शेतकऱ्यांनी KYC पूर्ण केली आहे, अशा लाभार्थ्यांच्या खात्यांमध्येही लवकरच अनुदानाची रक्कम जमा होणार आहे. आज अकोला, यवतमाळ आणि वाशिम जिल्ह्यांत मोठ्या प्रमाणावर वितरण होण्याची शक्यता वर्तवली जात आहे.
