Panjabrao Dakh मे महिन्यात महाराष्ट्रात मान्सूनपूर्व (Pre-Monsoon) आणि मान्सूनची (Monsoon) विक्रमी हजेरी; ‘एबीपी माझा’ ABP Majha शी बोलताना हवामान अभ्यासक पंजाबराव डख (Panjabrao Dakh) यांनी उलगडली कारणे, दिला पुढील पावसाचा अंदाज आणि शेतकऱ्यांसाठी पेरणीचा (Sowing) मोलाचा सल्ला.
- ‘एबीपी माझा’च्या मुलाखतीत पंजाबराव डख यांच्याकडून मे महिन्यातील विक्रमी पावसाचे विश्लेषण.
- सध्या पावसाचा खंड की स्थानिक सरींची शक्यता? डख यांनी स्पष्ट केली स्थिती.
- शेतकऱ्यांनो, शेतीची कामे उरकून घ्या! ‘एबीपी माझा’ द्वारे डख यांचे आवाहन.
- पुन्हा कधी बरसणार पाऊस? जून महिन्यातील पावसाचा सविस्तर अंदाज ‘एबीपी माझा’वर.
- पेरणी कधी करावी? हवामान खात्याचा सल्ला आणि डख यांचा ‘एबीपी माझा’ला दिलेला दृष्टिकोन.
- यावर्षीच्या हंगामाविषयी पंजाबराव डख यांचा ‘एबीपी माझा’कडे व्यक्त केलेला आशावाद.
सोलापूर (Solapur):
राज्यभरामध्ये मे महिन्यात यंदा अभूतपूर्व पाऊस (Heavy Rain) अनुभवण्यास मिळाला. सर्वसाधारणपणे मे महिन्यात मान्सूनची चाहूल लागलेली नसते, मात्र यंदा मान्सूनपूर्व पावसासोबतच मान्सूननेही लवकर हजेरी लावल्याचे चित्र दिसले. या अनपेक्षित हवामान बदलांमुळे अनेक ठिकाणी शेतकऱ्यांचे नुकसानही झाले. या पार्श्वभूमीवर, प्रख्यात हवामान अभ्यासक पंजाबराव डख यांनी ‘एबीपी माझा’ या वृत्तवाहिनीशी विशेष संवाद साधताना या बदलांची कारणमीमांसा केली आणि आगामी काळातील हवामानाचा अंदाज व शेतकऱ्यांसाठी कृषी सल्ला दिला.
‘एबीपी माझा’च्या मुलाखतीत पंजाबराव डख यांच्याकडून मे महिन्यातील विक्रमी पावसाचे विश्लेषण.
‘एबीपी माझा’ शी बोलताना पंजाबराव डख यांनी सांगितले की, “दरवर्षी अंदमान बेटांवर मान्सून साधारणपणे १९, २० किंवा २१ मे रोजी दाखल होतो. मात्र, यावर्षी मान्सून १२ मे रोजीच अंदमानमध्ये दाखल झाला. इतकेच नव्हे तर, तो लगेच शॉर्टकट मार्गाने पुढे सरकला. या प्रक्रियेला पोषक वातावरण मिळण्यासाठी अरबी समुद्रामध्ये एक कमी दाबाचे क्षेत्र (Low-Pressure Area) तयार झाले, ज्याचे रूपांतर चक्रीवादळात (Cyclone) झाले. साधारणपणे तीन वर्षांपूर्वी असाच प्रकार घडला होता, जेव्हा मान्सूननंतर आलेले चक्रीवादळ ओमान आणि दुबईकडे गेले होते. परंतु, यंदा तसे न होता ते चक्रीवादळ समुद्रातच उलट फिरले आणि त्याने महाराष्ट्राच्या दिशेने बाष्प खेचले. मान्सूनचे बाष्पही त्यात ओढले गेल्याने राज्यात मे महिन्यात इतका मोठ्या प्रमाणात पाऊस झाला.”
सध्या पावसाचा खंड की स्थानिक सरींची शक्यता? डख यांनी स्पष्ट केली स्थिती.
सध्या पावसाने काहीसा खंड घेतल्याचे दिसत असले तरी, हा पूर्णविराम नाही असे डख यांनी ‘एबीपी माझा’ला सांगितले. “खंड म्हणजे महाराष्ट्रात कुठेच पाऊस दिसणार नाही, असे नाही. स्थानिक स्वरूपाच्या हलक्या सरी (Light Showers) अधूनमधून येत राहतील. उदाहरणार्थ, येत्या दोन-तीन जूनला नाशिक आणि सोलापूर जिल्ह्यांत काही ठिकाणी हलक्या सरींची शक्यता आहे. मात्र, हा पाऊस फार मोठा नसेल.”
शेतकऱ्यांनो, शेतीची कामे उरकून घ्या! ‘एबीपी माझा’ द्वारे डख यांचे आवाहन.
शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाचा सल्ला देताना पंजाबराव डख यांनी ‘एबीपी माझा’च्या माध्यमातून सांगितले, “आज १ जून २०२५ पासून ते ६ जूनपर्यंत राज्यात सूर्यदर्शन (Sunny Weather) होणार आहे. या काळात शेतकऱ्यांनी आपली प्रलंबित शेतीची कामे, विशेषतः शेत तयार करणे, तातडीने उरकून घ्यावी. कारण मे महिन्यातील पावसामुळे जमिनीत ओल भरपूर आहे, बियाणे आणि खते शेतकऱ्यांच्या घरी तयार आहेत, परंतु अनेक ठिकाणी शेतं पेरणीसाठी तयार नाहीत. त्यामुळे, पाऊस त्याचे काम करेल, आपण आपले शेत तयार ठेवा.”
पुन्हा कधी बरसणार पाऊस? जून महिन्यातील पावसाचा सविस्तर अंदाज ‘एबीपी माझा’वर.
‘एबीपी माझा’शी बोलताना पुढील पावसाविषयी माहिती देताना ते म्हणाले, “७, ८ आणि ९ जून दरम्यान राज्यात पुन्हा एकदा चांगला पाऊस (Good Rain) अपेक्षित आहे. त्यानंतर १०, ११, १२ आणि १३ जून असे चार दिवस हवामान कोरडे (Dry Weather) राहील. आणि लगेचच, १४ जून ते १८ जून या काळात राज्यात पुन्हा एकदा मुसळधार पाऊस (Heavy Rainfall) पडण्याची शक्यता आहे. या पावसाची तीव्रता मे महिन्यात पडलेल्या पावसापेक्षाही जास्त असू शकते. त्यामुळे, यावर्षी जून महिन्याच्या अखेरपर्यंत महाराष्ट्रातील कोणताही शेतकरी पेरणीपासून वंचित राहणार नाही, असा माझा अंदाज आहे. संपूर्ण राज्यात सर्वत्र चांगला पाऊस होईल आणि जमिनीत पुरेशी ओल राहील. शेतकऱ्यांनी आपले शेत तयार होताच पेरणीचा निर्णय घ्यावा.”
पेरणी कधी करावी? हवामान खात्याचा सल्ला आणि डख यांचा ‘एबीपी माझा’ला दिलेला दृष्टिकोन.
हवामान खाते पेरणीची घाई न करण्याचा सल्ला देत असताना, पंजाबराव डख यांनी ‘एबीपी माझा’ला सांगितले की, शेतकऱ्यांनी जमिनीतील ओल आणि स्थानिक परिस्थिती पाहून निर्णय घ्यावा. “हवामान खात्याचा सल्ला त्यांच्या जागी योग्य असला तरी, प्रत्यक्ष शेती करणाऱ्या शेतकऱ्याला जमिनीची स्थिती अधिक चांगली कळते. माझ्याकडे स्वतः शेती असल्याने मी आजच माझे शेत तयार करून ठेवले आहे. जमिनीत सध्या एक फुटापर्यंत ओल आहे. उडीद, मूग यांसारख्या पिकांसाठी नुसती ओल असली तरी ती उगवतात. यापूर्वी चार-चार बोटांवर पेरण्या करून शेतकऱ्यांचे नुकसान झाले आहे, पण यंदा परिस्थिती वेगळी आहे. सोलापूर जिल्ह्यात मी फिरलो असता, जमिनीला अक्षरशः भेगा पडल्या आहेत, याचा अर्थ सुमारे ४००-४५० मिमि पेक्षा जास्त पाऊस झाला आहे. शेतकरी आता फक्त वापसा (Optimal Soil Moisture for Sowing) होण्याची वाट पाहत आहेत. मे महिन्यात पाऊस झाल्याने शेतात तणही उगवले आहे, त्यामुळे शेतकरी उकरणी करून जमीन पेरणीसाठी तयार करतील.”
यावर्षीच्या हंगामाविषयी पंजाबराव डख यांचा ‘एबीपी माझा’कडे व्यक्त केलेला आशावाद.
‘एबीपी माझा’शी बोलताना आगामी हंगामाविषयी पंजाबराव डख यांनी सकारात्मकता व्यक्त केली. “माझ्या अनुभवानुसार, ज्या ज्या वर्षी ‘मिरगी पेर’ होते, म्हणजेच जून महिन्यात लवकर पेरणी होते, त्या वर्षी पिकांना चांगला उतार (Yield) येतो. जसजशी पेरणी लांबते, तसतसा पिकाचा उतार घटत जातो. २० जूननंतर, २५ जूननंतर आणि जुलै महिन्यात पेरणी केल्यास उतारावर परिणाम होतो. यंदा योगायोगाने लवकर पाऊस झाल्याने आणि अनेक शेतकऱ्यांनी परभणी, पैठण भागात मूग, सोयाबीनची पेरणी सुरूही केल्याने चांगल्या उत्पादनाची आशा आहे. १५ जूनच्या आत होणाऱ्या पेरणीला आणि कापूस लागवडीला चांगला उतार मिळतो.”
‘एबीपी माझा’चे कॅमेरा पर्सन विकास आडे यांच्यासह आफताब शेख यांनी ही मुलाखत सोलापूर येथून प्रसारित केली. पंजाबराव डख यांच्या मते, यंदाचा पावसाळा शेतकऱ्यांसाठी आशादायक असून, त्यांनी जमिनीची स्थानिक परिस्थिती आणि वापसा लक्षात घेऊन पेरणीचे निर्णय घ्यावेत.
