Maharashtra Weather Update: मान्सूनपूर्व पावसाची (Pre-Monsoon Rain) राज्यात जोरदार बॅटिंग सुरूच! आज (४ जून) रात्रीपासून अनेक जिल्ह्यांत मेघगर्जनेसह पाऊस (Rain with Thunderstorm) सक्रिय होणार असून, उद्या (५ जून) पावसाचा जोर आणि व्याप्ती वाढण्याचा अंदाज आहे. किनारपट्टीवरील ट्रफ प्रणाली (Coastal Trough) आणि मराठवाड्यात तयार होणारी चक्राकार वातप्रणाली (Cyclonic Circulation) यांमुळे कोकण, मध्य महाराष्ट्र, मराठवाडा आणि विदर्भात जोरदार सरींची शक्यता वर्तवण्यात येत आहे.
- सक्रिय हवामान प्रणाली: किनारपट्टीवरील ट्रफ आणि मराठवाड्यात संभाव्य चक्राकार वारे
- गेल्या २४ तासांत राज्याच्या विविध भागांत पावसाची हजेरी
- आज रात्री (४ जून) पावसाचा जिल्हानिहाय आणि तालुकास्तरीय सविस्तर अंदाज
- उद्या (५ जून) पावसाचा जोर वाढणार: कोणत्या भागांना अधिक धोका?
- भारतीय हवामान विभागाकडून (IMD) ५ जूनसाठी महत्त्वाचे ‘यलो अलर्ट’ जारी
- नागरिकांसाठी सूचना आणि पुढील काही दिवसांचा दृष्टिकोन
मुंबई (Mumbai), ४ जून, सायंकाळ ६:३०:
नमस्कार! ‘हवामान अंदाज आणि बातम्या’ (Hawaman Andaj ani Batmya) या आपल्या चॅनेलमध्ये मी किरण वाघमोडे आपले स्वागत करतो. आज, मंगळवार, ४ जून रोजी सायंकाळचे साडेसहा वाजले असून, आपण आज रात्री आणि विशेषतः उद्या, बुधवार, ५ जून रोजी राज्यातील हवामानाची सद्यस्थिती आणि पुढील संभाव्य बदलांचा सविस्तर आढावा घेणार आहोत.
सक्रिय हवामान प्रणाली: किनारपट्टीवरील ट्रफ आणि मराठवाड्यात संभाव्य चक्राकार वारे
सध्याच्या हवामान नकाशांचे (Weather Maps) विश्लेषण केले असता, राज्याच्या किनारपट्टीच्या लगत एक कमी दाबाचा पट्टा अर्थात ट्रफ (Trough) प्रणाली सक्रिय असल्याचे दिसून येत आहे. या प्रणालीच्या प्रभावामुळेच राज्याच्या अंतर्गत भागांमध्ये ढगाळ वातावरण (Cloudy Weather) तयार झाले असून, अनेक ठिकाणी मान्सूनसदृश पावसाच्या सरी (Monsoon-like Showers) अनुभवायला मिळत आहेत.
सध्या वाऱ्यांचा प्रवाह प्रामुख्याने पश्चिमेकडून पूर्वेकडे वाहत आहे. ही ट्रफ प्रणाली आज रात्री उशिरापर्यंत मराठवाड्याच्या दिशेने सरकून, तेथे एका चक्राकार वाऱ्यांच्या प्रणालीमध्ये (Cyclonic Circulation) रूपांतरित होण्याची दाट शक्यता आहे. या बदलामुळे वाऱ्यांच्या दिशेत लक्षणीय बदल होऊन, उद्यापासून (५ जून) राज्यात मेघगर्जनेसह पावसाच्या (Thunderstorm Activity) सरींचा जोर आणि त्यांची व्याप्ती वाढण्याची चिन्हे आहेत.
गेल्या २४ तासांत राज्याच्या विविध भागांत पावसाची हजेरी
गेल्या २४ तासांत (३ जून सकाळ ते ४ जून सकाळ) राज्याच्या अनेक भागांमध्ये पावसाने दिलासादायक हजेरी लावली आहे. यामध्ये चंद्रपूर, गडचिरोली, अकोला, बुलढाणा, अमरावती, जळगाव, जालना, छत्रपती संभाजीनगर, धुळे, नंदुरबार, नाशिक, अहमदनगर (Ahilyanagar), पुणे, सातारा (विशेषतः पश्चिम भाग), कोल्हापूर आणि सांगलीच्या (पश्चिम भाग) काही भागांमध्ये हलक्या ते मध्यम स्वरूपाच्या सरी बरसल्या.
घाटमाथ्यावर पावसाचा जोर काहीसा अधिक होता. कोकण विभागात (Konkan Region) मध्यम ते काही ठिकाणी जोरदार सरींची नोंद झाली, विशेषतः कल्याण-डोंबिवली आणि ठाणे (Thane) परिसरात पावसाने दमदार हजेरी लावली.
आज रात्री (४ जून) पावसाचा जिल्हानिहाय आणि तालुकास्तरीय सविस्तर अंदाज
आज रात्री ढगांचा प्रवास पश्चिमेकडून पूर्वेकडे सुरू राहणार असल्याने पावसाची शक्यता कायम आहे. मराठवाडा आणि खान्देशातील जळगाव जिल्ह्याच्या काही भागांसह, छत्रपती संभाजीनगर, जालना, बीड, धाराशिव, लातूर आणि नांदेड या जिल्ह्यांमध्ये हलक्या ते मध्यम (Light to Moderate Rain) स्वरूपाचा पाऊस अपेक्षित आहे. विशेषतः धाराशिव आणि जळगाव जिल्ह्यांच्या काही विशिष्ट भागांत जोरदार सरींचीही (Heavy Spells) शक्यता आहे.
पश्चिम महाराष्ट्राचा विचार केल्यास, सातारा, सांगली, कोल्हापूर जिल्ह्यांत हलक्या ते मध्यम मान्सून सरींची शक्यता आहे, तर पुणे जिल्ह्याच्या दक्षिण भागांत तुरळक हलक्या सरी बरसतील. कोकणात, रत्नागिरी जिल्ह्यात चांगल्या पावसाची शक्यता आहे. विदर्भातील चंद्रपूर, वर्धा, नागपूर या जिल्ह्यांमध्ये प्रामुख्याने ढगाळ वातावरण राहील आणि तुरळक ठिकाणी हलक्या सरी येऊ शकतात.
तालुकास्तरीय विचार करता, आज रात्री सातारा, सांगली, कोल्हापूर परिसरातील कोरेगाव, खंडाळा, फलटण, दहिवडी, माण, खटाव, विटा, आटपाडी या तालुक्यांत हलका ते मध्यम पाऊस अपेक्षित आहे. तासगाव, मिरज, शिराळा, वाळवा येथे हलक्या सरी, तर कवठे महांकाळ, जत येथे अतिशय हलक्या सरींची शक्यता आहे. शाहूवाडी, पन्हाळा, शिरोळ, करवीर, कोल्हापूर शहर, राधानगरी, भुदरगड येथे हलक्या ते मध्यम पावसाची शक्यता असून, सीमावर्ती बेळगाव, निपाणी, संकेश्वर परिसरातही पावसाच्या सरी अपेक्षित आहेत.
रत्नागिरी जिल्ह्यातील दापोली, खेड, चिपळूण, गुहागर, संगमेश्वर, रत्नागिरी शहर, लांजा या भागात मध्यम ते जोरदार पावसाची शक्यता आहे, तर सिंधुदुर्ग जिल्ह्यात तुलनेने हलक्या सरी राहतील. पुणे जिल्ह्यातील पुरंदर, बारामती तालुक्यांत हलक्या सरी, तर इंदापूर, भोर, वेल्हे येथे अतिशय हलक्या सरी बरसण्याची शक्यता आहे. सोलापूर जिल्ह्यातील माळशिरस, पंढरपूर, सांगोला येथे हलक्या सरींची नोंद होऊ शकते.
धाराशिव आणि लातूर जिल्ह्यांत, कळंब, धाराशिव तालुक्यांत जोरदार सरींची शक्यता असून, औसा, रेणापूर, लातूर शहर आणि परिसरातही जोरदार पाऊस होऊ शकतो. बीड जिल्ह्याच्या पूर्वेकडील तालुक्यांत हलका ते मध्यम पाऊस, तर पश्चिमेकडील आष्टी, शिरूर कासार भागात पावसाचे प्रमाण कमी राहण्याची शक्यता आहे. उत्तर महाराष्ट्रातील जळगाव जिल्ह्यातील धरणगाव, एरंडोल, जामनेर आणि आसपासच्या तालुक्यांत पावसाच्या सरी अपेक्षित आहेत, तर नांदेड जिल्ह्यातही रात्री पावसाची शक्यता आहे.
उद्या (५ जून) पावसाचा जोर वाढणार: कोणत्या भागांना अधिक धोका?
उद्या, ५ जून रोजी, मराठवाडा आणि लगतच्या भागांवर निर्माण होणाऱ्या चक्राकार वातप्रणालीमुळे हवामानात मोठे बदल अपेक्षित आहेत. या प्रणालीमुळे पूर्वेकडून बाष्पयुक्त वारे (Moisture Laden Winds) विदर्भ आणि उत्तर महाराष्ट्रात प्रवेश करतील. ढगांचा प्रवास दक्षिणेकडून उत्तरेकडे आणि पश्चिमेकडून दक्षिण-पूर्वेकडे राहील.
यामुळे जोरदार पाऊस (मेघगर्जनेसह) नंदुरबार, धुळे, नाशिक, अहमदनगर, छत्रपती संभाजीनगर, जळगाव, बुलढाणा, जालना, बीड, सोलापूरचा उत्तर भाग, धाराशिव, लातूर, नांदेड, हिंगोली, परभणी या जिल्ह्यांमध्ये अपेक्षित आहे. या जिल्ह्यांमध्ये काही ठिकाणी मुसळधार सरींचीही (Heavy Rainfall) शक्यता नाकारता येत नाही.
हलका ते मध्यम पाऊस पुणे, सातारा, सोलापूरचा उर्वरित भाग, सांगली येथे राहील. विदर्भातील बुलढाणा, अकोला, अमरावती, यवतमाळ, चंद्रपूर, वर्धा येथेही हलक्या ते मध्यम सरींची शक्यता आहे. ठाणे आणि पालघर जिल्ह्यांच्या पूर्व भागांत गडगडाटासह पाऊस होऊ शकतो.
मुंबई शहरात (Mumbai Rain) मोठ्या पावसाची शक्यता कमी असून, हलके ढग किंवा तुरळक सरींचीच अपेक्षा आहे. कोकणातील रायगड, रत्नागिरी, सिंधुदुर्ग, गोवा येथे वाऱ्यांच्या बदललेल्या दिशेमुळे पावसाचा जोर किंचित कमी होऊन हलक्या ते मध्यम सरी बरसतील. पूर्व विदर्भातील नागपूर, भंडारा, गोंदिया, गडचिरोली येथे स्थानिक पातळीवर ढग तयार झाल्यास पावसाची शक्यता राहील.
भारतीय हवामान विभागाकडून (IMD) ५ जूनसाठी महत्त्वाचे ‘यलो अलर्ट’ जारी
भारतीय हवामान विभागाने (IMD) देखील उद्या, ५ जूनसाठी, राज्यातील अनेक जिल्ह्यांना ‘यलो अलर्ट’ (Yellow Alert) जारी केला आहे, जो सावधगिरीचा इशारा दर्शवतो:
- मेघगर्जनेसह पाऊस (यलो अलर्ट): ठाणे, मुंबई, रायगड.
- मुसळधार पाऊस (यलो अलर्ट): रत्नागिरी.
- मेघगर्जनेसह पाऊस (यलो अलर्ट – इतर जिल्हे): नाशिक (पूर्व आणि पश्चिम विभाग), धुळे, जळगाव, छत्रपती संभाजीनगर, अहमदनगर, सातारा (पूर्व आणि पश्चिम विभाग), सांगली, सोलापूर, धाराशिव, बुलढाणा, अकोला, वाशिम, अमरावती, यवतमाळ, वर्धा, नागपूर, चंद्रपूर, गडचिरोली.
- विशेष इशारा नाही (Green Alert – तुरळक हलक्या सरींची शक्यता): पालघर, पुणे (पूर्व आणि पश्चिम विभाग), कोल्हापूर (पूर्व आणि पश्चिम विभाग), बीड, जालना, परभणी, हिंगोली, लातूर, नांदेड, नंदुरबार, सिंधुदुर्ग, भंडारा, गोंदिया. (टीप: IMD चा ग्रीन अलर्ट असला तरी, आमच्या अंदाजानुसार काही ग्रीन अलर्ट जिल्ह्यांतही चांगल्या पावसाची शक्यता आहे.)
नागरिकांसाठी सूचना आणि पुढील काही दिवसांचा दृष्टिकोन
एकंदरीत, राज्यात आज रात्रीपासून पावसाची सक्रियता वाढणार असून, उद्या अनेक ठिकाणी चांगल्या पावसाची अपेक्षा आहे. ‘यलो अलर्ट’ असलेल्या जिल्ह्यांतील नागरिकांनी विशेष खबरदारी घ्यावी. मेघगर्जना आणि विजांच्या कडकडाटाच्या (Lightning) वेळी सुरक्षित ठिकाणी आश्रय घ्यावा. पुढील काही दिवस राज्यात मान्सूनपूर्व पावसाची हीच स्थिती कमी-अधिक प्रमाणात कायम राहण्याची शक्यता आहे.
