Maharashtra Monsoon Update 2025 संपूर्ण महाराष्ट्रात मान्सून (Monsoon) दाखल झाल्याची हवामान विभागाची घोषणा; तथापि, अनेक भागांत पेरणीयोग्य पावसाची (Sowing Rain) प्रतीक्षा कायम. कोकणात मुसळधार, तर विदर्भ आणि उत्तर महाराष्ट्रात तुरळक सरी.
- मान्सूनची सद्यस्थिती आणि प्रगती (Monsoon Progress)
- मागील २४ तासांतील पावसाचा आढावा; कोकण आणि घाटमाथ्यावर जोर
- राज्यातील पर्जन्यछायेचे प्रदेश कोरडेच
- विदर्भ आणि मराठवाड्यात पावसाची कमकुवत हजेरी; पेरण्या खोळंबल्या?
- सध्याच्या वातावरणीय प्रणाली आणि त्यांचा महाराष्ट्रावरील प्रभाव
- आज रात्री आणि उद्याचा सविस्तर हवामान अंदाज (Weather Forecast)
- हवामान विभागाचा इशारा (IMD Alert); कोकणात मुसळधार पावसाची शक्यता
पुणे (Pune), १७ जून २०२५, सायंकाळी ६:००:
आज १७ जून रोजी सायंकाळचे सहा वाजले असून, आज रात्री आणि उद्या, १८ जून २०२४ रोजी राज्यातील हवामानाचा सविस्तर अंदाज (Maharashtra Weather) घेऊन आलो आहे. हवामान विभागाने (IMD) आज संपूर्ण महाराष्ट्रात नैऋत्य मान्सून दाखल झाल्याची घोषणा केली असली तरी, प्रत्यक्षात अनेक भागांमध्ये पावसाची तीव्रता कमी असून शेतकरी पेरणीयोग्य पावसाच्या प्रतीक्षेत आहेत.
मान्सूनची सद्यस्थिती आणि प्रगती (Monsoon Progress)
हवामान विभागाने दिलेल्या माहितीनुसार, १७ जून २०२५ पर्यंत नैऋत्य मान्सूनने संपूर्ण महाराष्ट्र व्यापला आहे. नकाशात पाहिल्यास, मान्सूनची उत्तर सीमा (Northern Limit of Monsoon) आता संपूर्ण राज्य ओलांडून पुढे सरकली आहे. तथापि, मान्सून दाखल झाला असला तरी, तो सर्वत्र सक्रिय नाही. मध्य महाराष्ट्रातील काही भागांत मान्सूनचे वारे पोहोचले असले तरी त्यांची तीव्रता कमी आहे, त्यामुळे या भागांत पुरेसा पाऊस झालेला नाही. विदर्भातही मान्सून पोहोचल्याचे घोषित करण्यात आले असले तरी, येथेही पेरणीयोग्य पाऊस झालेला नसल्याने शेतकऱ्यांनी पेरणीची घाई करू नये, असा सल्ला देण्यात आला आहे. पुढील पावसाचा अंदाज आणि पाण्याची उपलब्धता पाहूनच पेरणीचा निर्णय घ्यावा, असे आवाहन करण्यात येत आहे.
मागील २४ तासांतील पावसाचा आढावा; कोकण आणि घाटमाथ्यावर जोर
काल सकाळपासून आज सकाळपर्यंतच्या पावसाच्या नोंदी (Rainfall Data) पाहिल्यास, कोकणातील मुंबई (Mumbai), ठाणे (Thane), पालघर (Palghar) आणि रायगड (Raigad) जिल्ह्यांत मुसळधार ते काही ठिकाणी अतिमुसळधार पाऊस झाला आहे. रत्नागिरी (Ratnagiri) आणि सिंधुदुर्ग (Sindhudurg) जिल्ह्यांत मध्यम ते मुसळधार स्वरूपाचा पाऊस नोंदवला गेला आहे. पश्चिम महाराष्ट्रातील कोल्हापूर घाट (Kolhapur Ghat), पुणे घाट (Pune Ghat), सातारा घाट (Satara Ghat) आणि नाशिकच्या घाटमाथ्यावरही (Nashik Ghat) मुसळधार पावसाने हजेरी लावली आहे.
राज्यातील पर्जन्यछायेचे प्रदेश कोरडेच
याउलट, सह्याद्रीच्या पूर्वेकडील पर्जन्यछायेचा (Rain Shadow Region) मोठा प्रदेश, ज्यात मध्य महाराष्ट्राचा आणि मराठवाड्याचा पश्चिम भाग येतो, तो जवळपास कोरडाच राहिला आहे. या भागांमध्ये हलक्या सरी किंवा तुरळक थेंब वगळता विशेष पाऊस झालेला नाही. मराठवाड्याच्या पूर्व भागात थोडाफार पाऊस झाला, पण तो पेरणीसाठी पुरेसा नाही.
विदर्भ आणि मराठवाड्यात पावसाची कमकुवत हजेरी; पेरण्या खोळंबल्या?
विदर्भातही भंडारा जिल्हा वगळता इतरत्र विखुरलेल्या स्वरूपात हलक्या ते मध्यम सरी बरसल्या आहेत. मात्र, हा पाऊस कमकुवत असल्याने आणि सर्वदूर नसल्याने पेरणीच्या कामांना वेग आलेला नाही. हा पाऊस पेरणीयोग्य नसल्याचे स्पष्ट होत आहे.
सध्याच्या वातावरणीय प्रणाली आणि त्यांचा महाराष्ट्रावरील प्रभाव
सध्याच्या वातावरणीय प्रणालींचा (Weather Systems) विचार केल्यास, अरबी समुद्रातील चक्रीय वाऱ्यांची स्थिती (Cyclonic Circulation) आता गुजरात आणि राजस्थानच्या दिशेने सरकून तेथे कमी दाबाचे क्षेत्र (Low-Pressure Area) निर्माण झाले आहे. तसेच, पश्चिम बंगालच्या आसपासही एक कमी दाबाचे क्षेत्र सक्रिय आहे. या दोन प्रणालींना जोडणारी एक कमी दाबाची रेषा (Trough Line) तयार झाली आहे. त्यामुळे पावसाचे ढग (Rain Clouds) आणि बाष्प सध्या गुजरात, राजस्थान आणि उत्तर भारताच्या दिशेने अधिक सक्रिय असल्याचे सॅटेलाईट प्रतिमेत दिसत आहे. महाराष्ट्रात सध्या विशेष तीव्र पावसाचे ढग नाहीत. भंडारा, गोंदिया, चंद्रपूर, वर्धा, अमरावती या विदर्भातील जिल्ह्यांमध्ये काही ठिकाणी, तसेच नांदेड, परभणी, हिंगोलीच्या सीमावर्ती भागात आणि बुलढाण्याच्या उत्तरेकडील भागात हलक्या सरींचे किंवा तुरळक पावसाचे ढग दिसत आहेत. कोकणात मात्र ढगांची दाटी कायम असून, वेगवान वारे वाहत असले तरी, पुरेसा बाष्प नसल्याने आणि पोषक प्रणालींच्या अभावामुळे राज्यात इतरत्र पावसाचे ढग फारसे विकसित होत नाहीत.
आज रात्री आणि उद्याचा सविस्तर हवामान अंदाज (Weather Forecast)
आज रात्री: विदर्भातील ढगाळ वातावरण उत्तरेकडे सरकण्याची शक्यता आहे. नागपूर, वर्धा, अमरावती, भंडारा, गोंदिया, गडचिरोली आणि चंद्रपूरच्या उत्तरेकडील भागांत थोडाफार पाऊस होऊ शकतो. परभणी, हिंगोली, नांदेड येथे एखाद्या ठिकाणी हलक्या सरींची शक्यता आहे. कोकण, घाटमाथा आणि मध्य महाराष्ट्राच्या पश्चिम भागात हलक्या ते मध्यम सरींची शक्यता आहे.
उद्या, १८ जून २०२५:
- उत्तर महाराष्ट्र आणि उत्तर कोकण: कमी दाबाच्या क्षेत्राचा प्रभाव आणि बदललेल्या वाऱ्यांच्या दिशेमुळे उत्तर महाराष्ट्र आणि उत्तर कोकणात (North Konkan) पावसाचा जोर थोडा वाढू शकतो. मुंबई, ठाणे, पालघर, रायगडच्या उत्तरेकडील भागात आणि नंदुरबार, धुळे, जळगाव, नाशिकच्या काही भागांत मेघगर्जनेसह किंवा विना-मेघगर्जनेच्या मध्यम ते जोरदार सरींची शक्यता आहे.
- दक्षिण कोकण आणि घाटमाथा: रत्नागिरी, सिंधुदुर्ग, गोवा, कोल्हापूर घाट, सातारा घाट, पुणे घाट येथे मध्यम, तर काही कालावधीसाठी जोरदार पाऊस अपेक्षित आहे.
- विदर्भ: बुलढाणा, अकोला, अमरावती, यवतमाळ, वर्धा, नागपूर, चंद्रपूर, गडचिरोली, भंडारा, गोंदिया या जिल्ह्यांमध्ये विखुरलेल्या स्वरूपात गडगडाटासह हलका ते मध्यम पाऊस अपेक्षित आहे.
- मराठवाडा आणि मध्य महाराष्ट्र (उर्वरित भाग): अहिल्यानगर (अहमदनगर), पुणे (पूर्व), सातारा (पूर्व), सांगली, सोलापूर, बीड, धाराशिव, लातूर, जालना, छत्रपती संभाजीनगर, परभणी, हिंगोली, नांदेड (दक्षिण) या भागांत हवामान बऱ्यापैकी कोरडे राहील. एखाद्या ठिकाणी हलक्या सरींची शक्यता असली तरी, मोठ्या पावसाची शक्यता कमी आहे.
हवामान विभागाचा इशारा (IMD Alert); कोकणात मुसळधार पावसाची शक्यता
हवामान विभागाने उद्यासाठी (१८ जून) पालघर, रायगड, रत्नागिरी, सिंधुदुर्ग या जिल्ह्यांना मुसळधार ते अतिमुसळधार पावसाचा ऑरेंज अलर्ट (Orange Alert) दिला आहे. पुणे आणि सातारा जिल्ह्यांतील घाट परिसरासाठीही ऑरेंज अलर्ट आहे. मुंबई, ठाणे, नाशिक (घाट) आणि कोल्हापूर (घाट) या भागांत मुसळधार पावसाचा येलो अलर्ट (Yellow Alert) देण्यात आला आहे. विदर्भातील आणि उत्तर महाराष्ट्रातील अनेक जिल्ह्यांमध्ये मेघगर्जनेसह पावसाचा येलो अलर्ट देण्यात आला आहे. उर्वरित मध्य महाराष्ट्र आणि मराठवाड्यात विशेष धोक्याचा इशारा नाही.
