hawamaan andaaz आज दिनांक ७ मे असून सायंकाळचे ६:०० वाजले आहेत. राज्यात हवामान विभागाच्या अंदाजानुसार आज रात्रीपासून आणि उद्या ८ मे रोजी महाराष्ट्राच्या विविध भागांमध्ये पावसासह वादळी वाऱ्यांची शक्यता आहे. राज्यात सध्या कमी दाबाचा पट्टा आणि चक्राकार वाऱ्यांच्या प्रभावामुळे वातावरण ढगाळ असून काही भागांमध्ये मुसळधार पावसाची चिन्हे दिसत आहेत. हवामान खात्याच्या आधीच्या अंदाजानुसार हेच चित्र आज स्पष्टपणे अनुभवायला मिळाले.
कोकण, उत्तर महाराष्ट्र, मराठवाडा आणि विदर्भात पावसाची नोंद
काल सकाळी ८:३० वाजल्यापासून आज सकाळी ८:३० वाजेपर्यंत कोकणातील मुंबई, ठाणे, पालघर आणि रायगड या जिल्ह्यांत मध्यम ते जोरदार पाऊस झाला. वाऱ्यांचा वेगही लक्षणीय होता. उत्तर महाराष्ट्रात नाशिक, अहिल्यानगर, धुळे, नंदुरबार आणि जळगाव येथे पावसासोबत गारपीट झाल्याची नोंद आहे. पुण्याच्या घाटकडील भागात तसेच अहिल्यानगरच्या पश्चिम घाट परिसरातही पावसाची स्थिती होती. विदर्भातील बुलढाणा, अकोला, अमरावती, वाशिम ते नागपूर, भंडारा, चंद्रपूर, गडचिरोली, यवतमाळपर्यंत पावसाचे प्रमाण विविध ठिकाणी वेगवेगळे होते. मराठवाड्यात बीड व परभणीच्या आसपास काही ठिकाणी हलकासा पाऊस झाला, तसेच साताऱ्याच्या पूर्व भागात आणि सोलापूरच्या पश्चिम भागातही काही ठिकाणी पाऊस झाला, जरी काही ठिकाणी अधिकृत नोंद झाली नसली तरी नागरिकांनी अनुभवलेले पर्जन्यप्रसंग नोंदवले आहेत. तसेच पहाटेच्या सुमारास रत्नागिरीच्या काही भागातही पावसाची नोंद झाली आहे.
तापमानात लक्षणीय घट, फक्त काही ठिकाणी ४० अंशांच्या वर
पावसामुळे आणि पश्चिमेकडून वाहणाऱ्या गार वाऱ्यांमुळे मध्य महाराष्ट्रात तापमानात लक्षणीय घट झाली आहे. पुणे येथे तापमान ३७.२ अंश सेल्सियस नोंदवले गेले, तर सातारा आणि नाशिक येथे ३५.३ अंश सेल्सियस होते. मुंबई परिसरात सुद्धा वाऱ्यामुळे उकाडा कमी जाणवतो आहे. राज्यात अकोला (४०.३°C) आणि सोलापूर (४०.२°C) या दोन ठिकाणीच तापमान ४० अंशांच्या पुढे गेले. धाराशिव व लातूर येथेही तापमान ४० अंशाच्या आसपास राहिले. पावसाचा परिणाम म्हणून विदर्भातील हवामानातही गारवा जाणवतो आहे. एकंदरित, राज्यात पुढील काही दिवसांमध्ये तापमानात मोठी वाढ होण्याची शक्यता नाही. सध्याचे हवामान नेहमीपेक्षा थोडेसे थंड राहील, असा अंदाज हवामान विभागाने वर्तवला आहे.
हवामानातील बदलामागील शास्त्रीय कारणे
राज्याभोवती सध्या अनेक हवामान प्रणाली सक्रिय आहेत. चक्राकार वारे सध्या राजस्थान आणि मध्यप्रदेश परिसरात सक्रिय आहेत. त्याचबरोबर पश्चिमी आवर्त (Western Disturbance) देखील जवळ असल्यामुळे हवामानात अस्थिरता निर्माण झाली आहे. ट्रफ रेषा (द्रोणीय स्थिती) दक्षिण दिशेने खाली आली असून अरबी समुद्रातून जोरदार वेगाने वारे वाहत आहेत. या सर्व घटकांमुळे महाराष्ट्रात ढगाळ हवामान आणि पावसाची स्थिती तयार झाली आहे.
उपग्रह चित्रांवरून पावसाचे ढग कुठे आहेत?
सॅटेलाईट इमेजवरील निरीक्षणांनुसार मुंबई, ठाणे, पालघर आणि रायगडच्या उत्तर भागांमध्ये पावसाचे घन ढग दिसत आहेत. बीड, बुलढाणा आणि अकोला या भागांमध्येही पावसाचे ढग जमलेले आहेत. जळगाव, जालना, परभणी, हिंगोली आणि वाशिम या भागांमध्ये ढगाळ वातावरण आहे, परंतु पावसाचे ठोस ढग अद्याप नाहीत. सोलापूर आणि पुण्यातसुद्धा वातावरण ढगाळ आहे, मात्र त्यातून पाऊस पडण्याची शक्यता सध्या कमी आहे.
आज रात्री महाराष्ट्रातील अनेक भागांत पावसाची शक्यता
हवामान खात्याच्या निरीक्षणानुसार, ७ मेच्या रात्री महाराष्ट्रातील विविध भागांत पावसाची शक्यता आहे. राज्याच्या काही विभागांत सिस्टीमचा प्रभाव अधिक असल्यामुळे ढगाळ हवामान आणि विजांसह हलक्यापासून मध्यम पावसाच्या सरी अनुभवायला मिळण्याची शक्यता आहे.
कोकणात पावसाचा जोर कायम; पालघर व ठाणे जिल्हे सज्ज
पालघर जिल्ह्यातील जवळपास सर्व तालुक्यांमध्ये — तलासरी, डहाणू, पालघर शहर, वसई, वाडा, जव्हार, मोखाडा आणि विक्रमगड — या भागांमध्ये रात्री पावसाची शक्यता आहे. यासोबतच ठाणे जिल्ह्यातील मुरबाड, कल्याण, डोंबिवली परिसरात देखील रात्री पावसाच्या सरी पडतील, असा अंदाज आहे. मुंबई शहर आणि उपनगरांमध्येही पावसाची स्थिती सध्या मान्सूनसारखीच असून वातावरण पूर्णपणे ढगाळ झाले आहे.
घाटमाथ्यावरही सक्रिय पावसाचे ढग
मुंबई आणि ठाण्याच्या परिसरात तयार झालेले काही ढग घाट भागात सरकत आहेत. नाशिक जिल्ह्यातील इगतपुरी, त्र्यंबकेश्वर, कोल्हे घाट याठिकाणी पावसाचा जोर जाणवत आहे. पुणे जिल्ह्यातील जुन्नर आणि आंबेगावच्या घाट भागातही चांगल्या प्रमाणात पावसाच्या सरी सुरू झालेल्या दिसून येत आहेत. हे सगळे सिस्टीमच्या प्रभावाचे लक्षण आहे.
मराठवाडा व विदर्भात तुरळक सरींची शक्यता
बीड जिल्ह्यातील काही भागांमध्ये दिवसभरात हलक्या सरी झाल्या असल्या तरी सध्या ढगाळ हवामानाची तीव्रता ओसरत चालली आहे. त्यामुळे विशेष पावसाची शक्यता नाही. बुलढाणा, अकोला आणि अमरावतीकडे देखील रात्रीच्या वेळी काही भागांमध्ये हलक्या पावसाची शक्यता वर्तवली आहे. मात्र तीव्र ढग नसल्यामुळे जोरदार पावसाचा धोका सध्या दिसत नाही. वाशिमच्या उत्तरेकडील भागांमध्ये एखाद-दुसऱ्या ठिकाणी पावसाच्या सरींचा अनुभव येऊ शकतो.
कर्नाटक आणि गोवा सीमावर्ती भागात ढगाळ वातावरण
कर्नाटकातील बेळगाव जिल्ह्याच्या पूर्व भागात काही पावसाचे ढग जमले आहेत. विजापूरकडेही ढगाळ वातावरण आहे, मात्र याठिकाणी पावसाचा स्पष्ट अंदाज नाही. फक्त बेळगावच्या पूर्व भागांमध्ये थोड्याफार प्रमाणात पावसाच्या सरी रात्री होण्याची शक्यता आहे. गोवा राज्यात मात्र सध्या कोणताही पावसाचा अंदाज वर्तवण्यात आलेला नाही.
रायगड जिल्ह्यात उत्तर भागात पावसाची शक्यता
रायगड जिल्ह्याच्या काही भागांमध्ये, विशेषतः अलिबाग आणि पनवेलच्या उत्तरेकडील परिसरात रात्री पावसाच्या सरी पाहायला मिळतील. तसेच नवी मुंबईसारख्या भागांतही वातावरण ढगाळ असून हलक्या पावसाची शक्यता आहे.
८ मे रोजी राज्यात पावसाची तीव्रता काहीशी कमी, परंतु काही जिल्ह्यांमध्ये सरी राहणार
हवामान खात्याच्या अंदाजानुसार, ८ मे रोजी राज्यात पावसाची तीव्रता आजच्या तुलनेत थोडीशी कमी राहण्याची शक्यता आहे. मात्र काही भागांमध्ये अद्यापही पावसाच्या हलक्या ते मध्यम सरी आणि विजांच्या कडकडाटासह हवामान अस्थिर राहण्याची चिन्हे दिसत आहेत. काही जिल्ह्यांमध्ये स्थानिक ढग तयार होत असल्याने अनपेक्षित पावसाच्या शक्यताही नाकारता येत नाहीत.
कोकण आणि ठाणे-पालघर परिसरात पावसाचा जोर संभवतो
पालघर जिल्हा, ठाणे, मुंबई शहर व उपनगर, तसेच रायगड जिल्ह्यात ८ मे रोजीही पावसाच्या सरी राहण्याची शक्यता आहे. याठिकाणी वातावरण ढगाळ राहील आणि काही भागांत पुन्हा एकदा मेघगर्जनेसह पाऊस पडू शकतो. तात्पुरती मान्सूनसदृश स्थिती या भागांमध्ये तयार होऊ शकते.
उत्तर महाराष्ट्रात मेघगर्जनेसह पावसाची शक्यता
नंदुरबार, धुळे, नाशिक व जळगाव या जिल्ह्यांमध्येही उद्या मेघगर्जनेसह हलक्यापावसाच्या सरी पडण्याचा अंदाज आहे. याठिकाणी सायंकाळच्या सुमारास काही भागांत विजा चमकण्याची शक्यता देखील वर्तवली जात आहे. ढगांची घनता आणि आर्द्रता लक्षात घेता या परिसरातील हवामान पुन्हा भिजू शकते.
मध्य महाराष्ट्र व मराठवाड्यात तुरळक ठिकाणी पावसाची शक्यता
अहिल्यानगरचा पूर्व भाग, पुणे आणि साताऱ्याचा पूर्व भाग, तसेच कोल्हापूर, सांगली, सोलापूरच्या काही भागांत स्थानिक ढग तयार झाल्यास हलक्या पावसाच्या सरी पडू शकतात. बीड, परभणी, हिंगोली, बुलढाणा, अकोला, अमरावती व वाशिम या मराठवाडा व विदर्भाच्या सीमावर्ती जिल्ह्यांमध्ये देखील तुरळक ठिकाणी पावसाची शक्यता आहे, मात्र विशेष मोठ्या प्रमाणात पावसाचा इशारा नाही.
पूर्व विदर्भातही फारसा पाऊस नाही, परंतु काही ठिकाणी स्थानिक सरी संभवतात
गडचिरोली जिल्ह्याच्या दक्षिण भागांमध्ये काहीशी गडगडाटी ढगांची उपस्थिती असून तिथे थोड्याशा पावसाचा अंदाज आहे. चंद्रपूर जिल्ह्यात स्थानिक ढग तयार झाल्यास पाऊस होऊ शकतो. मात्र नागपूर, भंडारा, गोंदिया, वर्धा, नांदेड व धाराशिव या जिल्ह्यांमध्ये विशेष पावसाची शक्यता नाही. तरीही ढग निर्माण झालेच तर एखादी सर शक्य आहे.
कोकणातील दक्षिण भाग व पश्चिम महाराष्ट्रात पावसाची शक्यता नाही
रत्नागिरी, सिंधुदुर्ग, गोवा आणि त्याच्या सीमावर्ती परिसरात उद्या विशेष पावसाचा अंदाज नाही. त्याचप्रमाणे पुणे व साताऱ्याचा मध्यवर्ती भाग, तसेच कोल्हापूर जिल्ह्याच्या बहुतांश भागात हवामान ढगाळ असले तरी पावसाची शक्यता सध्या नसल्याचे हवामान खात्याचे निरीक्षण आहे.
निष्कर्ष
८ मे रोजी राज्यात पावसाची तीव्रता काहीशी कमी राहणार असली तरी काही जिल्ह्यांमध्ये हलक्या सरी, गडगडाट व विजांच्या शक्यता कायम राहतील. स्थानिक पातळीवर ढगांच्या घनतेनुसार काही भागांत अनपेक्षित पाऊसही होऊ शकतो. त्यामुळे नागरिकांनी व विशेषतः शेतकऱ्यांनी पुढील काही दिवस हवामान खात्याच्या अद्ययावत इशाऱ्यांकडे लक्ष ठेवावे.
८ मेसाठी कोकण, मध्य महाराष्ट्र आणि विदर्भात येलो अलर्ट; अनेक जिल्ह्यांत वादळी वाऱ्यांसह पावसाची शक्यता
भारतीय हवामान विभागाने (IMD) ८ मे रोजी महाराष्ट्रातील अनेक जिल्ह्यांसाठी येलो अलर्ट जारी केला आहे. राज्यात हवामान अजूनही अस्थिर असून काही भागांमध्ये वादळी वाऱ्यांसह जोरदार पावसाची शक्यता आहे, तर काही जिल्ह्यांत हलका पाऊस किंवा मेघगर्जनेसह वातावरण राहण्याची शक्यता आहे.
कोकणातील मुंबई, ठाणे, रायगड, रत्नागिरी व पालघरमध्ये येलो अलर्ट
८ मे रोजी कोकणातील प्रमुख जिल्हे – मुंबई, पालघर, ठाणे, रायगड आणि रत्नागिरी – याठिकाणी हवामान विभागाने वादळी वाऱ्यांसह पावसाचा येलो अलर्ट दिला आहे. या भागात गरज भासल्यास नागरिकांनी सुरक्षित आश्रयस्थानी रहावे, असा सल्ला देण्यात आला आहे. सिंधुदुर्ग जिल्ह्यात मात्र केवळ हलका पाऊस किंवा मेघगर्जना यांची शक्यता वर्तवली आहे.
मध्य महाराष्ट्रात अनेक जिल्ह्यांना येलो अलर्ट
नंदुरबार, धुळे, जळगाव, नाशिक (पूर्व आणि पश्चिम), अहिल्यानगर आणि सोलापूर या मध्य महाराष्ट्रातील जिल्ह्यांत वादळी वाऱ्यांसह पावसाचा येलो अलर्ट देण्यात आला आहे. याठिकाणी हवामान अधिक अस्थिर राहील आणि विजांच्या गडगडाटासह पावसाच्या सरी पडू शकतात. पुणे, सातारा, सांगली आणि कोल्हापूर या जिल्ह्यांच्या पूर्व आणि पश्चिम भागांत मात्र फक्त हलका पाऊस किंवा मेघगर्जनेसह वातावरण राहण्याचा अंदाज असून येथे कोणताही अलर्ट जारी करण्यात आलेला नाही.
मराठवाड्यातही काही जिल्ह्यांना अलर्ट; काहींना केवळ शक्यता
धाराशिव, लातूर, नांदेड आणि छत्रपती संभाजीनगर या जिल्ह्यांमध्ये ८ मे रोजी वादळी वाऱ्यांसह पावसाचा येलो अलर्ट देण्यात आला आहे. तर बीड, परभणी, हिंगोली आणि जालना या जिल्ह्यांत केवळ हलका पाऊस किंवा गर्जनेची शक्यता हवामान विभागाने दर्शवली आहे. या भागांतील शेतकऱ्यांनी विशेषतः साठवलेला शेतीमाल सुरक्षित ठेवावा.
विदर्भातील सात जिल्ह्यांना येलो अलर्ट; इतर भागांत शांत स्थिती
विदर्भातील बुलढाणा, अकोला, अमरावती, वाशिम, यवतमाळ, चंद्रपूर आणि गडचिरोली या जिल्ह्यांत येलो अलर्ट जारी करण्यात आला आहे. या ठिकाणी वादळी वाऱ्यांसह पावसाच्या सरी अपेक्षित आहेत. मात्र नागपूर, भंडारा, गोंदिया, वर्धा आणि अन्य जिल्ह्यांत सध्या कोणताही अलर्ट देण्यात आलेला नाही.
९ मेसाठी विदर्भात अधिक जिल्ह्यांना येलो अलर्ट
९ मेच्या अंदाजानुसार, विदर्भात अमरावती, यवतमाळ, वर्धा, नागपूर, भंडारा, गोंदिया, गडचिरोली आणि चंद्रपूरसह उत्तर महाराष्ट्रातील नंदुरबार जिल्ह्यासाठी हवामान विभागाने वादळी वाऱ्यांसह पावसाचा येलो अलर्ट दिला आहे. या भागांमध्ये पुन्हा एकदा पावसाचे प्रमाण वाढू शकते.
इतर भागांत हलक्याच सरींची शक्यता
जळगाव, धुळे, नाशिक (पूर्व-पश्चिम), अहिल्यानगर, पुणे, सातारा, सांगली, कोल्हापूर, सोलापूर, धाराशिव, लातूर, नांदेड, रायगड, रत्नागिरी आणि सिंधुदुर्ग या जिल्ह्यांमध्ये ९ मे रोजी फक्त हलका पाऊस किंवा गर्जना होण्याची शक्यता आहे. याठिकाणी कोणताही अलर्ट देण्यात आलेला नाही, मात्र स्थानिक हवामान पाहून आवश्यक ती खबरदारी घेणे उपयुक्त ठरेल.
पुढील काही दिवस पावसाचे वातावरण टिकून राहण्याची शक्यता
IMD-GFS मॉडेलच्या आधारे हवामान विभागाने अंदाज व्यक्त केला आहे की, राज्यात पुढील काही दिवसही पावसाचे वातावरण टिकून राहण्याची शक्यता आहे. चक्राकार वाऱ्यांचे प्रमाण आणि पश्चिमी disturbances यांचा परिणाम येणाऱ्या काळातही जाणवण्याची शक्यता असून शेतकरी आणि नागरिकांनी सतत अपडेट राहणे गरजेचे आहे.
