मुख्य मथळा: राज्यात पावसाचा जोर ओसरणार, हवामान स्थिर; कृषी तज्ञ रामचंद्र साबळे (Dr Ramchandra Sable) यांचा शेतकऱ्यांना पेरणीपूर्व मशागतीचा आणि पीक लागवडीचा मोलाचा सल्ला.
उपशीर्षक:
- बुधवार ते शनिवार (28 ते 31 मे) हवामान अंदाज आणि पावसाची शक्यता.
- कमी दाबाचे क्षेत्र निवळल्याने वातावरणात स्थिरता.
- शेतकऱ्यांसाठी कृषी सल्ला: पाण्याचा निचरा, पूर्वमशागत आणि पेरणीची कामे.
- शेतकऱ्यांचे प्रश्न आणि अभिप्रायांवर आधारित माहिती (उल्लेख).
पुणे (Pune):
राज्यात गेल्या काही दिवसांपासून सुरू असलेल्या अस्थिर हवामानानंतर (Unstable Weather) आता परिस्थिती स्थिरतेकडे वाटचाल करत असल्याचे चित्र आहे. प्रसिद्ध हवामान अभ्यासक आणि कृषी सल्लागार (Agricultural Advisor) श्री. रामचंद्र साबळे यांनी बुधवार, दिनांक २८ मे ते शनिवार, दिनांक ३१ मे या चार दिवसांच्या कालावधीसाठी सविस्तर हवामान अंदाज (Weather Forecast) आणि शेतकऱ्यांसाठी अत्यंत उपयुक्त असा कृषी सल्ला (Agricultural Advice) दिला आहे. त्यांच्या मते, १३ मे पासून महाराष्ट्रावर निर्माण झालेले कमी दाबाचे क्षेत्र आता निवळत असून, त्यामुळे अतिवृष्टी आणि जास्त पावसाची स्थिती आता बदलणार आहे.
हवामान अंदाज: अस्थिरतेकडून स्थिरतेकडे (Weather Update: From Instability to Stability)
श्री. रामचंद्र साबळे यांनी दिलेल्या माहितीनुसार, १३ मे पासून महाराष्ट्रावर कमी दाबाचे क्षेत्र (Low-Pressure Area) निर्माण झाल्यामुळे अनेक भागांमध्ये जास्त पाऊस आणि काही ठिकाणी अतिवृष्टी (Heavy Rainfall) झाली. मात्र, आता वातावरणीय बदलांमुळे (Atmospheric Changes) ही परिस्थिती सुधारत आहे.
हवेचा दाब आणि वातावरणीय बदल (Air Pressure and Atmospheric Changes)
बुधवार, २८ मे ते शुक्रवार, ३० मे या तीन दिवसांत महाराष्ट्रावर सरासरी १००२ हेक्टापास्कल (hPa) इतका हवेचा दाब राहील. शनिवारी, ३१ मे रोजी हा दाब १००२ ते १००४ हेक्टापास्कलपर्यंत वाढण्याची शक्यता आहे. यापूर्वी ९९८ ते १००० हेक्टापास्कल इतका कमी दाब असल्याने पावसाचा जोर अधिक होता. हवेचा दाब वाढणे हे हवामान स्थिर होत असल्याचे द्योतक आहे. श्री. साबळे यांनी ‘ॲटमॉस्फेरिक डायनामिक्स’ (Atmospheric Dynamics) म्हणजेच वातावरणीय गतिशीलतेचा हा एक महत्त्वाचा भाग असल्याचे स्पष्ट केले.
राज्यातील पावसाची शक्यता (Rainfall Probability in the State)
या चार दिवसांच्या कालावधीत महाराष्ट्रात पावसाचे प्रमाण (Rainfall Intensity) साधारणपणे कमी होईल. काही ठिकाणी हलक्या स्वरूपाचा (Light Rain), तर काही ठिकाणी मध्यम स्वरूपाचा पाऊस (Moderate Rain) पडेल. तथापि, कोकण (Konkan), पूर्व विदर्भ (East Vidarbha) आणि पश्चिम महाराष्ट्रातील (Western Maharashtra) कोल्हापूर (Kolhapur), सांगली (Sangli), सातारा (Satara) या जिल्ह्यांमध्ये तुरळक ठिकाणी मुसळधार पावसाची (Heavy Showers) शक्यता आजही वर्तवण्यात आली आहे. मात्र, यानंतर पावसाचे प्रमाण क्रमशः कमी होत जाईल.
पावसात उघडीप आणि जमिनीतील वापसा स्थिती (Break in Rain and Soil Moisture ‘Wapsa’ Condition)
पावसाचा जोर कमी झाल्याने काही काळ उघडीप (Break in Rain) मिळण्याची शक्यता आहे. या उघडिपीमुळे जमिनीला ‘वापसा’ (Optimal Soil Moisture Condition) येण्यास मदत होईल, जी पेरणीपूर्व मशागतीच्या कामांसाठी अत्यंत आवश्यक असते.
शेतकऱ्यांसाठी कृषी सल्ला (Agricultural Advisory for Farmers)
हवामानातील बदलाच्या पार्श्वभूमीवर श्री. रामचंद्र साबळे यांनी शेतकऱ्यांना खालीलप्रमाणे कृषी सल्ला दिला आहे:
- शेतातील पाण्याचा निचरा: ज्या भागात जास्त पाऊस झाला आहे, तेथे शेतातील अतिरिक्त पाण्याचा योग्य प्रकारे निचरा (Water Drainage) करण्याची व्यवस्था करावी. साचलेले पाणी पिकांसाठी हानिकारक ठरू शकते.
- पूर्वमशागतीची कामे: जमिनीत ‘वापसा’ आल्यानंतर, म्हणजेच जमीन मशागतीसाठी योग्य ओलसर झाल्यानंतर, पेरणीपूर्व मशागतीची (Pre-sowing Tillage) कामे तातडीने पूर्ण करावीत. यामध्ये नांगरणी, वखरणी इत्यादी कामांचा समावेश होतो.
- बागायत क्षेत्रात कपाशी लागवड: ज्या शेतकऱ्यांकडे बागायती क्षेत्र (Irrigated Land) आहे, त्यांनी कपाशीची लागवड (Cotton Planting) करण्यास हरकत नाही.
- खरीप पिकांच्या पेरण्या: शेतात चांगला वापसा आल्यानंतर खालील खरीप पिकांच्या पेरण्या (Kharif Crop Sowing) सुरू कराव्यात:
- सोयाबीन (Soybean)
- तूर (Pigeon Pea / Tur)
- बाजरी (Pearl Millet / Bajra)
- सूर्यफूल (Sunflower)
- मूग (Green Gram / Moog)
- मटकी (Moth Bean / Matki)
- उडीद (Black Gram / Udid)
- चवळी (Cowpea / Chavli)
- खरीप ज्वारी (Kharif Sorghum / Jowar)
- मका (Maize / Maka)
पेरणीपूर्वी आवश्यक पूर्वमशागत पूर्ण करून पेरणीची कामे उरकून घ्यावीत, असे आवाहन श्री. साबळे यांनी केले आहे.
शेतकऱ्यांचे प्रश्न आणि अभिप्राय (Farmer Queries and Feedback)
श्री. साबळे यांनी या माहितीसोबतच शेतकऱ्यांकडून येणारे प्रश्न आणि त्यांच्या अभिप्रायांनाही विचारात घेऊन हा समग्र आढावा दिल्याचे सूचित केले, ज्यामुळे ही माहिती अधिक व्यवहार्य आणि शेतकऱ्यांच्या गरजेनुसार ठरते.
एकंदरीत, पुढील चार दिवस हवामान स्थिर राहण्याची शक्यता असून, पावसाचा जोर कमी होणार असल्याने शेतकऱ्यांनी या वेळेचा सदुपयोग करून शेतीची कामे वेळेत पूर्ण करावीत, असा सल्ला श्री. रामचंद्र साबळे यांनी दिला आहे.
