Dr. Ramchandra Sable महाराष्ट्रात (Maharashtra) मान्सून सक्रिय (Monsoon Active), १२ जूनपासून हवेचा दाब आणखी कमी होणार; पश्चिम, मध्य, पूर्व विदर्भात हलका, तर उत्तर महाराष्ट्र, मराठवाडा, दक्षिण-पश्चिम महाराष्ट्रात मध्यम ते जोरदार पावसाची (Heavy Rain) शक्यता. शुक्रवार-शनिवारी कोकणात (Konkan) अतिवृष्टीचा (Extremely Heavy Rain) इशारा.
- डॉ. रामचंद्र साबळे यांच्याकडून ११ ते १४ जूनपर्यंतचा हवामान अंदाज जाहीर
- महाराष्ट्रावर कमी दाबाचे क्षेत्र (Low-Pressure Area) होणार अधिक तीव्र
- विदर्भ, मराठवाडा, उत्तर महाराष्ट्र आणि कोकणासाठी सविस्तर पावसाचा अंदाज
- मान्सूनचे पुनरागमन; ढगांच्या गडगडाटासह विजांचा कडकडाट अपेक्षित
- शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाचा कृषी सल्ला: पेरण्या आणि रोपवाटिका व्यवस्थापन
- शेतकऱ्यांच्या प्रश्नांना उत्तरे: पावसातील खंड, पेरणीची वेळ आणि तणनाशक
- १५ दिवसांच्या हवामान अंदाजामागील शास्त्रीय मर्यादा आणि डॉ. साबळे यांचे मार्गदर्शन
पुणे (Pune), ११ जून:
महाराष्ट्रातील तमाम शेतकरी बांधवांसाठी अत्यंत महत्त्वाची माहिती हवामान तज्ञ डॉ. रामचंद्र साबळे (Dr. Ramchandra Sable) यांनी त्यांच्या अधिकृत युट्युब चॅनेलवरून दिली आहे. आज बुधवार, ११ जून ते शनिवार, १४ जून या चार दिवसांच्या कालावधीसाठी सविस्तर हवामान अंदाज (Weather Forecast) आणि कृषी सल्ला (Agricultural Advice) त्यांनी जाहीर केला आहे. राज्यात मान्सूनचे पुनरागमन होत असून, अनेक भागांमध्ये जोरदार पावसाची शक्यता वर्तवण्यात आली आहे.
डॉ. रामचंद्र साबळे यांच्याकडून ११ ते १४ जूनपर्यंतचा हवामान अंदाज जाहीर
डॉ. रामचंद्र साबळे यांनी त्यांच्या ‘डॉ. रामचंद्र साबळे ऑफिशियल युट्युब चॅनेल’ द्वारे महाराष्ट्रातील शेतकरी आणि नागरिकांना हवामानातील बदलांविषयी माहिती दिली. त्यांनी सांगितले की, आज, बुधवार ११ जून रोजी महाराष्ट्रावर १००४ हेप्टापास्कल इतका कमी हवेचा दाब आहे. उद्या, गुरुवार १२ जून पासून हा दाब आणखी कमी होऊन १००० हेप्टापास्कल इतका होईल. यामुळे हवेच्या कमी दाबाचे क्षेत्र निर्माण होऊन राज्यात पावसाळी वातावरण अधिक सक्रिय होणार आहे.
महाराष्ट्रावर कमी दाबाचे क्षेत्र (Low-Pressure Area) होणार अधिक तीव्र
हवेचा दाब कमी झाल्याने राज्यात पावसासाठी पोषक स्थिती निर्माण झाली आहे. १२ जूननंतर कमी दाबाचे क्षेत्र अधिक तीव्र होत असल्याने पावसाचा जोर वाढण्याची शक्यता आहे. यामुळे मान्सून संपूर्ण महाराष्ट्रात व्यापेल, असे संकेत डॉ. साबळे यांनी दिले आहेत.
विदर्भ, मराठवाडा, उत्तर महाराष्ट्र आणि कोकणासाठी सविस्तर पावसाचा अंदाज
डॉ. साबळे यांनी विभागनिहाय पावसाचा अंदाज पुढीलप्रमाणे वर्तवला आहे:
- पश्चिम, मध्य व पूर्व विदर्भ (Vidarbha): या भागांमध्ये हलक्या स्वरूपाचा पाऊस अपेक्षित आहे.
- उत्तर महाराष्ट्र (North Maharashtra), मराठवाडा (Marathwada), दक्षिण-पश्चिम महाराष्ट्र: या विभागांमध्ये मध्यम ते जोरदार स्वरूपाचा पाऊस पडण्याची शक्यता आहे.
- कोकण (Konkan): शुक्रवार (१३ जून) आणि शनिवारी (१४ जून) कोकण विभागात अति जोरदार मुसळधार पावसाची शक्यता आहे.
- सिंधुदुर्ग (Sindhudurg) व रत्नागिरी (Ratnagiri) जिल्हे: या जिल्ह्यांमध्ये अतिवृष्टीची (Extremely Heavy Rainfall) शक्यता असून, मुसळधार पाऊस कोसळेल.
- रायगड (Raigad), ठाणे (Thane), पालघर (Palghar) जिल्हे: या जिल्ह्यांमध्येही जोरदार पाऊस होण्याची शक्यता आहे.
मान्सूनचे पुनरागमन; ढगांच्या गडगडाटासह विजांचा कडकडाट अपेक्षित
राज्यात मान्सूनचे पुनरागमन (Monsoon Re-entry) होत असून, या काळात ढगांचा गडगडाट आणि विजांचा कडकडाट (Thunder and Lightning) होण्याची शक्यता आहे. हा मान्सून संपूर्ण महाराष्ट्र व्यापेल, असा अंदाज डॉ. साबळे यांनी व्यक्त केला आहे.
शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाचा कृषी सल्ला: पेरण्या आणि रोपवाटिका व्यवस्थापन
हवामान अंदाजासोबतच डॉ. साबळे यांनी शेतकऱ्यांसाठी मोलाचा कृषी सल्लाही दिला आहे:
- रोपवाटिका: भात रोपवाटिका व फळभाज्यांची रोपे बनविण्याच्या रोपवाटिका तयार कराव्यात.
- खरीप पिकांच्या पेरण्या (Kharif Sowing): खरीप हंगामातील मूग, मटकी, उडीद, चवळी, सोयाबीन, तूर, भुईमूग, ज्वारी, बाजरी या पिकांच्या पेरणीची कामे शेतात चांगली ओल असल्यास करावीत.
- हळद व आले लागवड: हळद आणि आले लागवडीचे काम पूर्ण करावे.
- सुरक्षितता: पावसाच्या काळात किंवा ढगांच्या गडगडाटाच्या वेळी झाडाखाली थांबू नये.
शेतकऱ्यांच्या प्रश्नांना उत्तरे: पावसातील खंड, पेरणीची वेळ आणि तणनाशक
डॉ. साबळे यांनी शेतकऱ्यांनी विचारलेल्या काही महत्त्वाच्या प्रश्नांना उत्तरे दिली:
- जून महिन्यातील पावसाचा खंड: एका शेतकऱ्याने जून महिन्यात पावसाचा खंड असल्याने पेरणी कशी करावी, असा प्रश्न विचारला होता. त्यावर डॉ. साबळे यांनी सांगितले की, जून महिन्यातील पावसाच्या खंडाचा कालावधी आता संपुष्टात येत आहे आणि मान्सूनचे पुनरागमन होत असल्याने पेरण्या करणे गरजेचे आहे.
- विभागनिहाय पावसाचा अंदाज: पुरंदर, धाराशिव, पुणे जिल्ह्याचा पूर्व भाग, अहमदनगरचा दक्षिण भाग, जुन्नर तालुका, परभणी जिल्हा, अंबेजोगाई, नांदेड, उत्तर महाराष्ट्र, बारामती तालुका येथील पावसाविषयी विचारलेल्या प्रश्नांची उत्तरे त्यांनी विभागवार अंदाजात दिली असल्याचे सांगितले. ते म्हणाले की, हे वर्ष सरासरीपेक्षा अधिक पावसाचे होणार आहे. विभागवार पाऊस सांगितला असून, त्यानुसार प्रत्येकाने समजून घेणे गरजेचे आहे. जिथे हवेचे दाब कमी होतात, तिथे पाऊस होतो, हे लक्षात घ्यावे. हा कार्यक्रम शेतकऱ्यांना शिक्षित करण्यासाठी आणि ज्ञान मिळवून देण्यासाठी आहे.
- १५ दिवसांचा हवामान अंदाज: एका शेतकरी बांधवाने १५ दिवसांच्या पावसाचा अंदाज देण्याची विनंती केली होती. डॉ. साबळे यांनी स्पष्ट केले की, हवामान इतक्या वेगाने बदलते की मध्यम पल्ल्याचे अंदाज (४-५ दिवस) आणि लांब पल्ल्याचे अंदाज (४ महिने) देणे शक्य असते. १५ दिवसांच्या अंदाजाचे कोणतेही मॉडेल किंवा तशी प्रणाली उपलब्ध नाही. जे असा अंदाज सांगतात ते खोटे सांगतात. ते शास्त्रीय माहितीवर आधारित अंदाज बुधवार आणि रविवारी देत असल्याचे त्यांनी नमूद केले.
- तणनाशक: तूर आणि कापूस पिकात चालणारे तणनाशक विचारले असता, त्यांनी सांगितले की सोयाबीनसाठी (कडधान्यांसाठी) जे तणनाशक चालते, ते तुरीसाठी आणि कापसासाठी वापरावे.
- सोयाबीन पेरणी: सोयाबीनची पेरणी करावी का, या प्रश्नावर त्यांनी सांगितले की, सर्व पिकांच्या पेरण्या आता उरकून घ्याव्यात, कारण पुन्हा पावसाचे प्रमाण वाढणार आहे आणि नंतर वापसा यायला वेळ लागेल.
शेतकऱ्यांकडून कौतुक आणि समारोप
एकूण ६५ शेतकऱ्यांनी डॉ. साबळे यांच्या कार्याचे कौतुक केले. ‘खूप मोलाचा सल्ला देत आहात’, ‘शेतकऱ्यांसाठी तुमच्या माहितीची गरज आहे’, ‘अतिशय आवश्यक माहिती’, ‘शेतकऱ्यांसाठी तुम्ही देव आहात’, ‘तुमचे मार्गदर्शन शेतकऱ्यांसाठी खूप महत्त्वाचे आहे’, ‘मोलाचा शास्त्रीय सल्ला मिळतो’, ‘तुम्ही निस्वार्थ सेवा करीत आहात’, ‘तुमचा अंदाज शास्त्रीय असतो’, ‘तुम्ही किमती वेळ देऊन हवामान अंदाज सांगता’, ‘खूप छान काम करीत आहात, तुम्ही शतायुषी व्हावे’, ‘शेतकऱ्यांना तुमच्या कामाचा खूप लाभ व्हावा’, ‘शेतकऱ्यांना तुमचा आधार वाटतो’ अशा प्रतिक्रिया शेतकऱ्यांनी दिल्या. डॉ. साबळे यांनी या सर्व शेतकऱ्यांचे आभार मानले आणि खरीप हंगामासाठी शुभेच्छा दिल्या.
