मुख्य मथळा: ३१ मे ते ५/६ जून दरम्यान राज्यात हवामान कोरडे राहण्याचा पंजाब डख (Meteorologist Punjab Dakh) यांचा अंदाज; शेतकऱ्यांना पेरणीच्या (Sowing) तयारीचा सल्ला, तर ७ जूनपासून पुन्हा जोरदार पावसाची (Heavy Rainfall) शक्यता.
उपशीर्षक:
- सध्या सुरू असलेल्या पावसाचा जोर ३० मे पर्यंत कायम राहणार.
- ३१ मे ते ५/६ जून दरम्यान सूर्यदर्शन, पेरणीसाठी (Planting Season) योग्य काळ.
- कापूस (Cotton) लागवडीसाठी ‘टोचणी’ पद्धतीचा सल्ला.
- ७ जूनपासून विदर्भ, मराठवाडा, पश्चिम महाराष्ट्रात पावसाचा जोर वाढणार.
- हवामान बदलांवर (Climate Change) लक्ष ठेवण्याचे आवाहन.
जालना (Jalna) / प्रतिनिधी, दि. २९ मे २०२५:
राज्यातील शेतकरी (Farmers of Maharashtra) सध्या सुरू असलेल्या जोरदार मान्सूनपूर्व पावसाने काहीसा सुखावला असला तरी, शेतीच्या कामांना कधी सुरुवात करावी याबाबत संभ्रमात आहे. अशातच, प्रख्यात हवामान अभ्यासक पंजाबराव डख (Meteorologist Punjab Dakh) यांनी आज, २९ मे २०२५ रोजी, आपल्या गावाजवळील पावसाच्या परिस्थितीचा आढावा घेत शेतकऱ्यांसाठी अत्यंत महत्त्वाचा आणि दिलासादायक हवामान अंदाज (Weather Forecast) वर्तवला आहे. त्यांच्या अंदाजानुसार, येत्या ३१ मे पासून सुमारे एक आठवड्यासाठी राज्यात हवामान कोरडे राहण्याची शक्यता असून, हा काळ शेतकऱ्यांसाठी पेरणी आणि लागवडीच्या दृष्टीने महत्त्वाचा ठरू शकतो.
सध्याची पावसाची स्थिती आणि नुकसानीचा आढावा (Current Rainfall Situation and Damage Assessment)
पंजाब डख यांनी आपल्या गावाजवळ सुमारे २५० मिलिमीटर पावसाची नोंद झाल्याचे सांगितले. या अतिवृष्टीमुळे (Excessive Rainfall) अनेक ठिकाणी रस्ते वाहून गेले असून, शेतांमध्ये पाणी साचल्याने ‘वापसा’ (ideal soil moisture for sowing) येण्याची परिस्थिती नसल्याचे त्यांनी नमूद केले. ते म्हणाले, “आज २९ मे २०२५ आहे आणि आमच्या गावाजवळ तुम्ही पाहू शकता की प्रचंड पाऊस पडलेला आहे. दरवर्षी पावसाळ्यात रस्ता खराब होतो, पण इतक्या पावसामुळे वापसा होणे शक्य नाही.” या पार्श्वभूमीवर, सध्याचा पाऊस कधी थांबणार आणि शेतकऱ्यांनी पुढील कामांचे नियोजन कसे करावे, याबद्दल त्यांनी सविस्तर माहिती दिली.
शेतकऱ्यांसाठी आनंदाची बातमी: पेरणीसाठी अनुकूल कालावधी (Good News for Farmers: Favorable Period for Sowing)
शेतकऱ्यांसाठी सर्वात महत्त्वाची आणि आनंदाची बातमी देताना पंजाब डख म्हणाले की, “आज २९ मे आहे. आणखी ३० तारखेपर्यंत राज्यात भाग बदलत पाऊस पडणार आहे. पण सर्वांसाठी आनंदाची बातमी म्हणजे, ३१ मे पासून ते ५ जून पर्यंत, आणि कदाचित ६ जूनपर्यंत, जिथे शेत तयार असेल तिथे तुम्ही लागवडी करू शकता, पेरणी करायची असेल तर करू शकता.” या काळात हवामान कोरडे राहून सूर्यदर्शन (Sunshine) होण्याची शक्यता त्यांनी वर्तवली आहे, ज्यामुळे जमिनीला वापसा येण्यास मदत होईल.
वाऱ्याचा जोर आणि हवामानातील बदल (Wind Intensity and Weather Changes)
डख यांनी सांगितले की, “उद्या, ३० मे पासून राज्यात वारा सुटायला सुरुवात होईल. हा जोराचा वारा (Strong Winds) जवळपास ५ तारखेपर्यंत, ६ तारखेपर्यंत चालेल.” या वाऱ्यामुळे ढग विखुरले जाऊन हवामान कोरडे होण्यास मदत होईल, असे सूचित होते.
पावसाचे पुनरागमन: ७ जूनपासून जोरदार सरींची शक्यता (Return of Rains: Possibility of Heavy Showers from June 7)
पेरणीसाठी मिळणाऱ्या या ‘ब्रेक’नंतर राज्यात पावसाचे पुन्हा जोरदार आगमन होणार असल्याचा इशाराही डख यांनी दिला आहे. “राज्यामध्ये ७ तारखेपासून (७ जून) परत राज्यात पावसाला सुरुवात होणार आहे. ७ जूनला पाऊस वाढणार आहे, ८ ला त्याच्यापेक्षा वाढत जाईल, ९, १०, ११ असं वाढत वाढत जाणार आहे,” असे त्यांनी स्पष्ट केले. त्यामुळे शेतकऱ्यांनी या अंदाजानुसार आपल्या कामांचे नियोजन करावे, असे ते म्हणाले.
कोणत्या भागात कसा राहील पाऊस? (Rainfall Distribution in Regions)
७ जूननंतर येणारा पाऊस प्रामुख्याने पूर्व विदर्भ (East Vidarbha), पश्चिम विदर्भ (West Vidarbha), मराठवाडा (Marathwada), आणि पश्चिम महाराष्ट्रात (Western Maharashtra) जास्त प्रमाणात राहील, असा अंदाज डख यांनी व्यक्त केला आहे. उत्तर महाराष्ट्रातही (North Maharashtra) पाऊस राहणार असल्याचे त्यांनी सांगितले. त्यामुळे या भागातील शेतकऱ्यांनी विशेष काळजी घेण्याची गरज आहे.
शेतकऱ्यांसाठी मोलाचा सल्ला: पेरणी आणि लागवडीचे नियोजन (Valuable Advice for Farmers: Planning for Sowing and Plantation)
पेरणी आणि लागवडीसंदर्भात शेतकऱ्यांना मार्गदर्शन करताना पंजाब डख यांनी काही महत्त्वपूर्ण सूचना केल्या:
- जमिनीची ओल तपासा: ज्यांचे शेत वापसा स्थितीत असेल, त्यांनी जमिनीची ओल पाहून पेरणी करावी.
- मूग आणि उडीद: मूग (Green Gram) आणि उडीद (Black Gram) या पिकांची पेरणी या काळात करता येईल, ती उगवून येतील.
- सोयाबीन: सोयाबीन (Soybean) पेरणीनंतर त्याला एक हलकासा शिडकावा (पावसाची सर) लागण्याची शक्यता असते, हे लक्षात घ्यावे.
- कापूस लागवड (Cotton Plantation): सरकी/कापसाची लागवड करायची असल्यास, बियाणे टोचून (Dibbling Method) लावावे. डख यांच्या मते, “टोचून लावल्याच्यानंतर जरी पाऊस नाही पडला तरी ती सरकी उगवते, कापूस निघतो.” हा अत्यंत महत्त्वाचा सल्ला त्यांनी दिला आहे.
महत्त्वाची सूचना (Important Note)
पंजाब डख यांनी शेवटी सांगितले की, “अचानक वातावरणात बदल (Sudden Weather Change) झाला तर लगेच उद्या एक मेसेज दिला जाईल.” त्यामुळे शेतकऱ्यांनी हवामान विभागाकडून आणि डख यांच्यासारख्या अभ्यासकांकडून येणाऱ्या अद्ययावत माहितीवर लक्ष ठेवावे. राज्यात ३१ मे पासून ते ६ जून पर्यंत हवामान कोरडे राहणार असल्याचा त्यांचा सध्याचा अंदाज आहे, जो शेतकऱ्यांसाठी पेरणीपूर्व मशागत आणि पेरणीसाठी अत्यंत उपयुक्त ठरू शकतो.
एकंदरीत, पंजाब डख यांचा हा हवामान अंदाज राज्यातील शेतकऱ्यांसाठी आगामी खरीप हंगामाच्या (Kharif Season) नियोजनाच्या दृष्टीने दिशादर्शक ठरणार आहे. त्यांनी दिलेल्या पेरणीच्या मुहूर्ताचा आणि पिकांनुसार लागवड पद्धतीचा अवलंब केल्यास शेतकऱ्यांना निश्चितच फायदा होऊ शकेल.
