मुख्य उपशीर्षक: मानोरा बाजार समितीतील भुईमूग नुकसानीचा (Groundnut Crop Damage) व्हिडिओ व्हायरल (Viral Video); केंद्रीय कृषिमंत्र्यांनी Shivraj Singh Chouhan थेट साधला गौरव पवारांशी संपर्क, सोमवारपर्यंत नुकसान भरपाईचे (Compensation) निर्देश
वाशिम/दिल्ली: महाराष्ट्रात (Maharashtra) अवकाळी पावसाने (Unseasonal Rain) घातलेल्या थैमानामुळे शेतकरी (Farmer) हवालदिल झाला आहे. शेतात कष्ट करून पिकवलेले पीक (Crop) डोळ्यादेखत मातीमोल होताना पाहून शेतकऱ्याच्या काळजाचं पाणी पाणी होत आहे. अशाच एका घटनेची हृदयद्रावक चित्रफीत वाशिम (Washim) जिल्ह्यातून समोर आली, जिथे मानोरा बाजार समितीमध्ये (Market Committee) विक्रीसाठी आणलेला भुईमूग एका शेतकऱ्याच्या डोळ्यादेखत पाण्यात वाहून गेला. या घटनेची दखल थेट देशाचे केंद्रीय कृषिमंत्री शिवराजसिंह चव्हाण (Union Agriculture Minister Shivraj Singh Chouhan) यांनी घेतली असून, त्यांनी पीडित शेतकरी गौरव पवार (Gaurav Pawar) यांना दूरध्वनी करून केवळ सहानुभूतीच दर्शवली नाही, तर तात्काळ मदतीचे (Government Aid) ठोस आश्वासनही दिले आहे.
काय घडले नेमके? (The Incident Details)
वाशिम जिल्ह्यातील मानोरा तालुक्यातील बोरव्हा गावचे तरुण शेतकरी गौरव पवार १५ मे रोजी आपला भुईमूग विक्रीसाठी मानोरा बाजार समितीमध्ये घेऊन आले होते. मोठ्या आशेने आणलेले पीक व्यापाऱ्याला दिल्यानंतर काही माल आत तर काही बाहेर ठेवलेला होता. अचानक मुसळधार पावसाने (Heavy Rain) जोर धरला आणि बाजार समितीच्या आवारात अक्षरशः पाण्याची तळी साचली. या प्रबळ पाण्याच्या लोंढ्यात गौरव यांचा सुमारे सात ते आठ क्विंटल भुईमूग वाहून गेला, तर शिल्लक राहिलेला माल पूर्णपणे भिजून (Crop Soaked) गेला. या घटनेचा व्हिडिओ समाजमाध्यमांवर प्रसारित झाल्यानंतर तो थेट दिल्लीपर्यंत पोहोचला.
गौरव पवार आपल्या व्यथा मांडताना म्हणाले, “मी तो व्हिडिओ पाहिला होता, ज्यात भुईमूग पावसामुळे खराब झाला. मी कृषिमंत्री आहे, तर मला शेतकऱ्यांची चिंता करायलाच हवी ना? तो व्हिडिओ पाहिला म्हणूनच तुमच्याशी बोलत आहे. राहिलेला माल कसा विकावा, हा मला खूप मोठा प्रश्न पडला होता.” व्यापाऱ्यांनी भिजलेल्या मालाला फक्त ४००० रुपये प्रति क्विंटल भाव देऊ केल्याने, तो माल न विकता घरी परत नेण्याची वेळ त्यांच्यावर आली. डोक्यावर असलेले कर्ज (Farmer Debt) कसे फेडायचे आणि उरलेला माल कसा विकायचा, या चिंतेने (Farmer Distress) त्यांना ग्रासले होते.
केंद्रीय कृषिमंत्र्यांचा दिलासादायक संवाद (Agriculture Minister’s Reassuring Call)
अशातच, काल रात्री उशिरा गौरव यांना एक अनपेक्षित फोन आला – थेट केंद्रीय कृषिमंत्री शिवराजसिंह चव्हाण यांचा. चव्हाण साहेबांनी गौरवला धीर देत त्यांच्याशी संवाद साधला:
शिवराजसिंह चव्हाण: “कसे आहात गौरव?”
गौरव पवार: “हा ठीक आहे सर.”
शिवराजसिंह चव्हाण: “मी तो व्हिडिओ पाहिला होता, भुईमूग पाण्यात वाहून गेल्याने खराब झाला, तुम्हाला खूप त्रास झाला असेल. पण तुम्ही काळजी करू नका. महाराष्ट्राचे सरकार संवेदनशील (Sensitive Government) आहे, देवेंद्रजी (Devendra Fadnavis) असोत वा महाराष्ट्राचे कृषिमंत्री, ते संवेदनशील आहेत. माझी जिल्हाधिकाऱ्यांशीही (Collector) चर्चा झाली आहे. त्यामुळे बाजारात जे नुकसान झाले आहे, त्याची भरपाई तुम्हाला केली जाईल.
भुईमूगाच्या नुकसानीमुळे तुम्हाला किंवा तुमच्या कुटुंबाला त्रास होऊ नये, यासाठी आम्ही सोमवारपर्यंत नुकसान भरपाई देण्याचा प्रयत्न करू. मी कृषिमंत्री आहे, त्यामुळे मला शेतकऱ्याची चिंता करायलाच हवी, नाही का? मी तो व्हिडिओ पाहिला होता, म्हणूनच तुमच्याशी बोलण्यासाठी फोन केला. तुम्ही काळजी करू नका, आम्ही सर्व तुमच्यासोबत आहोत. भारत सरकार (Government of India), महाराष्ट्र सरकारही (Maharashtra Government) तुमच्यासोबत आहे. काळजी करू नका. ठीक आहे? घरातील सर्वांना माझा राम राम सांगा, नमस्कार सांगा.”
गौरव पवार: “नमस्ते, नमस्ते.”
शेतकऱ्याची कृतज्ञता आणि अपेक्षा (Farmer’s Gratitude and Expectations)
केंद्रीय कृषिमंत्र्यांच्या या अनपेक्षित आणि आश्वासक संवादामुळे गौरव पवार भारावून गेले. त्यांनी आपली प्रतिक्रिया व्यक्त करताना सांगितले, “मी बोरव्हा या गावात राहतो. माझ्याकडे पाच एकर जमीन (Land Holding) आहे. तसे तर बाबाच शेती करतात, पण त्यांची प्रकृती बरी नसल्याने शेतीची सर्व कामे मीच पाहतो.”
ते पुढे म्हणाले, “कृषिमंत्र्यांनी माझ्या तब्येतीबद्दल, कुटुंबाबद्दल विचारपूस केली. एका छोट्याशा शेतकऱ्याला (Small Farmer) त्यांनी स्वतः फोन करून एवढी विचारपूस केली, यासाठी मी त्यांचा खूप आभारी आहे. त्यांनी मला आश्वासन दिले आहे की, जो माल पाण्यात वाहून गेला आहे, त्याची तुला भरपाई मिळेल आणि आर्थिक मदतही (Financial Assistance) आम्ही करून देऊ. इतकेच नव्हे, तर जो माल शिल्लक आहे, तो ज्या दिवशी बाजारात आणला होता, त्या दिवसाच्या बाजारभावानुसार (Market Rate) विकला जाईल, असेही आश्वासन त्यांनी दिले. त्यांनी सर्व काही विचारून घेतले, याबद्दल मी त्यांचे मनःपूर्वक धन्यवाद करतो.”
एक प्रातिनिधिक उदाहरण आणि मोठे प्रश्नचिन्ह (A Representative Case and Lingering Questions)
केंद्रीय कृषिमंत्र्यांनी गौरव पवार यांच्या बाबतीत दाखवलेली तत्परता निश्चितच कौतुकास्पद आहे. त्यांनी नुकसानीच्या भरपाईचे निर्देशही दिले आहेत. मात्र, वाशिमचा हा व्हायरल झालेला व्हिडिओ अवकाळीमुळे होणाऱ्या नुकसानीचे केवळ एक प्रातिनिधिक उदाहरण (Representative Case) आहे. दररोज असे कितीतरी शेतकरी अवकाळीच्या तांडवामुळे उद्ध्वस्त होतात, त्यांचे व्हिडिओ समाजमाध्यमांवर येतात किंवा येतही नाहीत. त्या सर्व शेतकऱ्यांच्या व्यथांची दखल कधी घेतली जाणार, त्यांना अशीच तात्काळ आणि संवेदनशील मदत (Prompt and Sensitive Aid) कधी मिळणार, हा प्रश्न मात्र अजूनही अनुत्तरित (Unanswered Question) आहे. अशा घटनांची पुनरावृत्ती टाळण्यासाठी आणि शेतकऱ्यांना शाश्वत संरक्षण (Sustainable Protection for Farmers) देण्यासाठी धोरणात्मक आणि दीर्घकालीन उपाययोजनांची (Long-term Policy Measures) नितांत गरज आहे.