Dr Ramchandra Sable महाराष्ट्रात मान्सूनच्या पुनरागमनाची चिन्हे, ४-७ जून हवामान अंदाज जाहीर; प्रसिद्ध कृषी हवामान तज्ञ डॉ. रामचंद्र साबळे यांच्याकडून शेतकऱ्यांना पीक नियोजन आणि पेरणीबाबत महत्त्वपूर्ण सूचना.
- प्रसिद्ध कृषी हवामान तज्ञ डॉ. रामचंद्र साबळे यांचे शेतकऱ्यांशी थेट संवाद
- आगामी ४ ते ७ जून महाराष्ट्राचा सविस्तर हवामान अंदाज: कमी दाबाच्या पट्ट्याचा प्रभाव आणि पावसाची शक्यता
- मान्सूनचे पुनरागमन (Revival of Monsoon): विविध विभागांमध्ये पावसाची हजेरी अपेक्षित
- शेतकऱ्यांसाठी पीकनिहाय कृषी सल्ला: पेरणीची योग्य वेळ आणि पूर्वमशागतीची कामे
- पेरणी आणि पीक उत्पादनावर डॉ. साबळे यांचे महत्त्वपूर्ण विश्लेषण
- शेतकऱ्यांच्या प्रश्नांना उत्तरे आणि डॉ. साबळे यांच्या कार्याला सकारात्मक प्रतिसाद
पुणे:
प्रसिद्ध कृषी हवामान तज्ञ डॉ. रामचंद्र साबळे यांनी आज, बुधवार, दिनांक ४ जून रोजी, महाराष्ट्रातील शेतकरी बांधवांसाठी आगामी चार दिवसांचा (बुधवार, ४ जून ते शनिवार, ७ जून) सविस्तर हवामान अंदाज, पावसाचा अंदाज आणि महत्त्वपूर्ण कृषी सल्ला सादर केला. यासोबतच त्यांनी शेतकऱ्यांनी विचारलेल्या विविध प्रश्नांना उत्तरेही दिली.
प्रसिद्ध कृषी हवामान तज्ञ डॉ. रामचंद्र साबळे यांचे शेतकऱ्यांशी थेट संवाद
डॉ. साबळे यांनी आपल्या प्रारंभी महाराष्ट्रातील सर्व शेतकरी बंधू-भगिनी आणि मान्यवरांना नमस्कार करून त्यांचे स्वागत केले. त्यांनी नमूद केले की ते हवामान अंदाज, पावसाचे अंदाज, शेतकरी सल्ला, कृषी सल्ला, शेतकऱ्यांच्या प्रश्नांची उत्तरे यावर सविस्तर माहिती देणार आहेत.
आगामी ४ ते ७ जून महाराष्ट्राचा सविस्तर हवामान अंदाज: कमी दाबाच्या पट्ट्याचा प्रभाव आणि पावसाची शक्यता
हवामानातील बदलांवर प्रकाश टाकताना डॉ. साबळे म्हणाले, “महाराष्ट्रावर आज, दिनांक ४ जून आणि उद्या, दिनांक ५ जून रोजी १००६ हेक्टोपास्कल इतका कमी हवेचा दाब राहण्याची शक्यता आहे. यामुळे कोकण, घाटमाथा तसेच जेथे-जेथे हवेच्या कमी दाबाचे क्षेत्र निर्माण होतील, त्याठिकाणी तुरळक ठिकाणी अल्पशा पावसाची शक्यता आहे.” त्यांनी पुढे सांगितले की, “शुक्रवार, दिनांक ६ जून आणि शनिवार, दिनांक ७ जून रोजी महाराष्ट्रातील हवेच्या दाबात वाढ होऊन तो १००८ हेक्टोपास्कल होईल. तेव्हा पावसात उघडीप मिळून सूर्यप्रकाश राहणे शक्य आहे.”
मान्सूनचे पुनरागमन (Revival of Monsoon): विविध विभागांमध्ये पावसाची हजेरी अपेक्षित
सध्याच्या पावसाच्या स्थितीचे विश्लेषण करताना डॉ. साबळे यांनी स्पष्ट केले, “आजपासून कोकणात, उत्तर महाराष्ट्रात, मराठवाड्यात हलक्या ते मध्यम स्वरूपाची पावसाची शक्यता आहे. तर विदर्भात हलक्या स्वरूपात आणि दक्षिण-पश्चिम महाराष्ट्रात हलक्या ते मध्यम स्वरूपात तुरळक ठिकाणी पावसाची शक्यता आहे.” यालाच ‘मान्सूनचे पुनरागमन’ (Revival of Monsoon) असे संबोधले जाते. मधला काही दिवसांचा पावसाने उघडीप दिलेला काळ संपून आता पुन्हा पावसाला सुरुवात होत असल्याचे हे निदर्शक आहे. “सुरुवातीला एक-दोन दिवस उघडीप आणि पुन्हा पाऊस असे वातावरण राहील, मात्र नंतर चांगला पाऊस लागेल,” असा अंदाज त्यांनी वर्तवला.
शेतकऱ्यांसाठी पीकनिहाय कृषी सल्ला: पेरणीची योग्य वेळ आणि पूर्वमशागतीची कामे
शेतकऱ्यांसाठी अत्यंत मोलाचा कृषी सल्ला देताना डॉ. साबळे यांनी खालील सूचना केल्या:
- पावसात उघडीप असताना पूर्वमशागतीची कामे तातडीने पूर्ण करून घ्यावीत आणि पेरणीसाठी जमीन तयार करावी.
- हलक्या, उथळ, भरड जमिनीत (Light, shallow, coarse soils) वाफसा आणि पुरेशी ओल असेल, तर बाजरी, हुलगा, मटकी, मूग या पिकांच्या पेरण्या कराव्यात.
- मध्यम खोल जमिनीत (Medium deep soils) वाफसा आल्यास तूर, बाजरी+तूर (अधिक तूर) ही आंतरपीक पद्धती अवलंबावी.
- भारी जमिनीत (Heavy soils) वाफसा येताच पेरण्या कराव्यात.
- खतांचे नियोजन, बियाण्याचे नियोजन (बियाण्याला प्रक्रियेसाठी जिवाणू संवर्धनांचे नियोजन करून ते मिळवणे) या सर्व गोष्टी आता तातडीने करणे आवश्यक आहे.
पेरणी आणि पीक उत्पादनावर डॉ. साबळे यांचे महत्त्वपूर्ण विश्लेषण
पेरणीच्या वेळेसंदर्भात मार्गदर्शन करताना डॉ. साबळे म्हणाले, “जूनच्या पहिल्या व दुसऱ्या आठवड्यात केलेल्या पेरण्यांचे उत्पादन सर्वाधिक मिळते. मात्र, त्या पिकाची निगा पण तशीच राखावी लागते. ती संधी यावर्षी शेतकऱ्यांना आहे. हवामानाच्या अनुषंगाने पाणी हा एक महत्त्वाचा घटक आहे आणि तो यावर्षी मुबलक प्रमाणात उपलब्ध होण्याची शक्यता आहे, याचा फायदा शेतकऱ्यांनी घ्यावा.”
शेतकऱ्यांच्या प्रश्नांना उत्तरे आणि डॉ. साबळे यांच्या कार्याला सकारात्मक प्रतिसाद
या सत्रात डॉ. साबळे यांनी शेतकऱ्यांनी विचारलेल्या विविध प्रश्नांना उत्तरे दिली. हवामान व पावसाबाबत विचारलेल्या बहुतांश प्रश्नांची उत्तरे त्यांनी आपल्या हवामान अंदाजातच समाविष्ट केली होती. पुणे पूर्व भागात कापूस लागवडीबाबत विचारलेल्या प्रश्नावर, पाण्याची सोय असल्यास लागवड करण्यास हरकत नाही, असे त्यांनी सांगितले. हळद लागवडीबाबत त्यांनी लवकर लागवड करण्याचा सल्ला दिला. जनावरांच्या आजारपणाबद्दल विचारलेल्या प्रश्नावर, पशुवैद्यकीय तज्ञांचा सल्ला घेण्याचे त्यांनी सुचवले.
डॉ. साबळे यांनी नमूद केले की, एकूण ९४ शेतकरी बांधवांनी त्यांच्याशी संपर्क साधून त्यांच्या मार्गदर्शनाबद्दल आणि हवामान अंदाजांबद्दल समाधान व्यक्त केले आहे. त्यांनी यापूर्वीच लांब पल्ल्याचा आणि १५ स्थानिकांचा सविस्तर अंदाज २ जून रोजी प्रसारित केला होता, ज्यामुळे शेतकऱ्यांना पीक नियोजन आणि आराखडा तयार करण्यास मदत झाल्याचे शेतकऱ्यांनी कळवले. अनेक शेतकऱ्यांनी डॉ. साबळे (वय ७६) यांना त्यांच्या आरोग्याची काळजी घेण्याचा प्रेमळ सल्लाही दिला, ज्याबद्दल त्यांनी कृतज्ञता व्यक्त करत आवश्यक औषधोपचार घेत असल्याचे सांगितले.
अखेरीस, सर्व शेतकरी बांधवांनी दाखवलेल्या आपुलकी आणि आदराबद्दल त्यांचे आभार मानत डॉ. साबळे यांनी ‘जय हिंद, जय महाराष्ट्र’ या घोषणेने आपल्या मार्गदर्शनाचा समारोप केला.
